Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2007

14+1 Εκλογικά Συστήματα (ή Πως να Εξαθλιώσετε την Δημοκρατική Αντιπροσώπευση)

Από την προεκλογική περίοδο ήθελα να κάνω ένα μίνι αφιέρωμα στα εκλογκά συστήματα στην Ελλάδα και τον τρόπο που διαμόρφωσαν τον πολιτικό χάρτη του τόπου. Αφορμή στάθηκε ο ελαφρώς τερατόμορφος εκλογικός νόμος Σκανδαλίδη, με τον οποίο διεξήχθησαν οι τελευταίες εκλογές και έμπνευση το βιβλίο του καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου "Εκλογικά Συστήματα, Θεωρία και Πρακτικές Εφαρμογές" (εκδόσεις Πατάκη).

Δυστυχώς, το βιβλίο (μαζί με άλλα του καθηγητή, και όχι μόνο) έχει παραμείνει σε μια κούτα στο πατρικό μου σπίτι στην Αθήνα και θα μπορέσω να το έχω στα χέρια μου πολύ αργά, οπότε αποφάσισα λίγο από μνήμης, λίγο με τη βοήθεια του διαδικτύου και λίγο χονδρικά να κάνω ένα top ten των εκλογικών συστημάτων, βάσει των οποίων διεξήχθησαν οι βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα. Λάθη και παραλείψεις σίγουρα θα υπάρχουν και επιφυλάσσομαι να κάνω κάποιες μελλοντικές διορθώσεις.

Να σημειώσω εδώ ότι από το 1844 που είχαμε τις πρώτες εκλογές μέχερι και σήμερα έχουν διεξαχθεί 60 διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις, ενώ στις 27 τελευταίες φορές το εκλογικό σύστημα έχει αλλάξει 18 φορές (είναι ένα άτυπο παγκόσμιο ρεκόρ).

(Κύριο θέμα είναι ο εκλογικός νόμος και όχι η κρισιμότητα ή το παρασκήνιο της κάθε εκλογικής αναμέτρησης και τέλος η σειρά είναι αξιολογική και σαφέστατα υποκειμενική.)


14) Στη θέση αυτή βρίσκουμε δικαιωματικά το απλούστερο εκλογικό σύστημα. Στις 7 Νοεμβρίου 1926 έγιναν οι πρώτες εκλογές με απλή αναλογική. Φυσικά δεν υπήρξε αυτοδύναμη κυβέρνηση. Για την ιστορία πρώτο κόμμα βγήκε το Κόμμα των Φιλελευθέρων υπό τη διαρχία Καφαντάρη - Μιχαλακόπουλου και πρωθυπουργος της οικουμενικής κυβέρνησης ο Αλέξανδρος Ζαϊμης. Απλή αναλογική είχαμε και στις εκλογές του 1932, του 1936 (η εκκίνηση, ουσιαστικά, της δικτατορίας του Μεταξά), του 1946 (πρώτες μεταπολεμικές εκλογές, 10 χρόνια μετά τις προηγούμενες με μεγάλη αποχή και την αρχή του εμφυλίου) και τέλος του 1950.

13) Η "ενισχυμένη" αναλογική. Στις 17 Νοεμβρίου 1974 γίνονται οι πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές (ή αλλιώς οι εκλογές του "Καραμανλής ή Τανκς") με το σύστημα της αναλογικής με πλειοψηφική κλίση, όπως είναι το πιο σωστό ή της ενισχυνένης αναλογικής, όπως είναι ευρύτερα γνωστό.

Το συγκεκριμένο εκλογικό σύστημα μεγάλωσε τις γενιές μας και φαίνεται σαφώς (κυρίως σε σχέση με αυτά που ακολουθούν στη λίστα μας) πιο οικείο. Διαμάντια βέβαια υπάρχουν και κρύβονται στις λεπτομέρειες. Το διαμαντάκι ονομάζεται δεύτερη κατανομή και για να μπεις σε αυτή χρειάζεσαι 17% στην επικράτεια. Μόνο δυο κόμματα το καταφέρνουν στις συγκεκριμένες εκλογές (Νέα Δημοκρατία και Ένωση Κέντρου).

Το εκλογικό αποτέλεσμα φυσικά δεν αντέχει σε οποιαδήποτε κριτική. Ο Καραμανλής παίρνει 54,37% (219 έδρες) και τα τανκς 45,63%. Ουσιαστικά μέχρι τις εκλογές του 1989 δεν έχουμε καμιά τρομερή αλλαγή στο εκλογικό σύστημα, αν και πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση ο εκλογικός νόμος αλλάζει στις μικρολεπτομέρειες.

12) Οι πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα διεξήχθησαν το 1844 και έγιναν με ένα σχετικά δίκαιο εκλογικό σύστημα (ίσως το διικαιότερο και προοδευτικότερο της εποχής) και ίσως θα έπρεπε να είναι μια θέση πιο κάτω, αλλά παρακάτω εξηγώ τους λόγους της ανόδου ένα βήμα από το top ten.

Εκλογική περιφέρεια οριζόταν κάθε επαρχία και ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε περιφέρειας εκλέγονταν και οι βουλευτές. Στις επαρχίες με λιγότερους από 10.000 κατοίκους ένας βουλευτής, εώς 20.000 κατοίκους δύο, εώς 30.000 κατοίκους τρεις και πάνω από 30.000 κατοίκους τέσσερις. Εξαίρεση έγινε για την Ύδρα, όπου εξελέγησαν τρεις βουλευτές και τις Σπέτσες, όπου εξελέγησαν δύο, ενώ δύο βουλευτές εξέλεξαν και οι Ψαριανοί κάτοικοι της Ελλάδας και έναν οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η τρέλα του εν λόγω εκλογικού νόμου ήταν ότι ενώ όριζε ότι οι εκλογές πρέπει να διεξαχθούν σε οχτώ ημέρες, δεν όριζε ότι αυτό θα έπρεπε να γίνει σε όλη την επικράτεια. Αποτέλεσμα ήταν οι εκλογές να διεξαχθούν σε ένα διάστημα περίπου έξι μηνών, διαφορετική ημερομηνία σε κάθε επαρχία. Όπως ήταν φυσικό ο διορισμένος πρωθυπουργός της χώρας κατά τη διάρκεια των εκλογών, Ιωάννης Κωλέτης εκμεταλεύθηκε το γεγονός αυτό και με το πολυαγαπημένο στη χώρα μας σύστημα της βίας και νοθείας νίκησε κατά κράτος τον μεγάλο αντίπαλο του, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.

11) Μια πιο απαρχαιωμένη μορφή "ενισχυμένης" αναλογικής, και γι αυτό ίσως και αποτυχημένη, εμφανίστηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1951. Το σύστημα αυτό ήταν αναλογικό μεν, αλλά ενίσχυε τα τρία πρώτα κόμματα, ενώ τα υπόλοιπα έμπαιναν σε λογική πλειοψηφικού, άρα και εκτός βουλής. Η πριμοδότηση των τριών πρώτων κομμάτων (και όχι μόνο του πρώτου) εμπόδισε τη δημιουργια αυτοδύναμης κυβέρνησης, δημιούργησε κυβέρνηση συμμαχίας Πλαστήρα-Φιλελευθέρων και τελικά την επόμενη χρονιά έγιναν με πλειοψηφικό σε στενή περιφέρεια, οι διάσημες από το σύνθημα του ΚΚΕ "Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος" εκλογές με νικητή τον Παπάγο.

10) Είσοδος στα πρώτα δέκα με ένα σύστημα που δεν είναι και πολύ κακό, αλλά στα μάτια μας φαντάζει λίγο περίεργο και απαρχαιωμένο. Μια παραλλαγή του με ψηφοδέλτιο θα μπορούσε να είναι ένα από τα καλύτερα συστήματα ακόμα και για τη σημερινή εποχή. Μιλάμε φυσικά για το φοβερό και τρομερό σφαιρίδιο, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στις 14 Μαϊου 1865.

Σε κάθε εκλογικό τμήμα υπήρχαν τόσες κάλπες όσοι και οι υποψήφιοι βουλευτές. Κάθε κάλπη είχε δυο τρύπες, η μία ήταν το "άσπρο" και οι άλλοι το "μαύρο". Ο ψηφοφόρος περνούσε μπροστά από κάθε κάλπη, ο αντιπρόσωπος του κάθε βουλευτή φώναζε το όνομα του και ο καθένας υπερψήφιζε ή καταψήφιζε (μαύριζε, κατά το κοινώς λεγόμενο) κατά βούληση. Μετά το τέλος της εκλογικής διαδικασίας γινόταν καταμέτρηση και αν ο αριθμός των σφαιρδίων ξεπερνούσε τον αριθμό των ψηφισάντων, τα περίσσια σφαιρίδια αφαιρούνταν από τη "λευκή" κάλπη.

Βουλευτές ανακηρύσσονταν όσοι είχαν τα περισσότερα σφαιρίδια στη λευκή μεριά και εκλέγονταν όσοι αναλογούσαν σε κάθε περιοχή. Το σύστημα αυτό, που ονομάστηκε πλειοψηφικό επιμεριστικό και στην ουσία είναι πλειοψηφικό σε ευρεία και στενή περιφέρεια με ένα μικρό αναλογικό touch (κι εμένα με μπερδεύει ομολογώ) ίσχυσε μέχρι και τις εκλογές του 1920 (για τις οποίες κατά παρέκβαση υπάρχει ειδική αναφορά σε υψηλότερη θέση).

Κορυφαία εκλογική αναμέτρηση με αυτό το σύστημα πρέπει να θεωρηθεί η πρώτη αναθεωρητική του 1910, όταν ο Βενιζέλος ανακυρήχθηκε πρωθυπουργός, χωρίς να είναι καν αρχηγός κόμματος.

Η ιστορία έχει, χονδρικά, ως εξής. Κάποιος δήλωσε τον Βενιζέλο υποψήφιο στην Αττικοβοιωτία, όπου από 38.000 ψηφοφόρους πήρε 32.765 ψήφους. Εν τω μεταξύ εκλέχτηκαν και περίπου 160 ανεξάρτητοι βουλευτές που δήλωναν "θαυμαστές Βενιζέλου". Όταν ο βασιλιάς κατάλαβε τι είχε συμβεί, κάλεσε τον Βενιζέλο που ανυποψίαστος (???) ζούσε στην Ελβετία και του έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

9) Μια θέση πιο πάνω το αγνό και αμόλυντο πλειοψηφικό σύστημα, εδώ στην εκδοχή του της στενής (ας πούμε ολιγοεδρικής) περιφέρειας, όπως πρωτοπαρουσιάστηκε στις 19 Αυγούστου 1928. Δεν χρειάζονται πολλά να ειπωθούν, για ιστορικούς λόγους αναφέρουμε ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος τις σάρωσε τις εν λόγω εκλογές κερδίζοντας 178 έδρες σε σύνολο 250.

8) Στις 16 Δεκεμβρίου 1923 έχουμε τις πρώτες εκλογές με εκλογικό σύστημα mix grill. Ψηφοδέλτιο σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα με το πολυαγαπημένο σφαιρίδιο. Η χώρα χωρίστηκε σε δυο εκλογικές περιφέρειες την παλιά Ελλάδα και τη νέα Ελλάδα και τελίκώς ο καταποντισμένος (θα δούμε πως αργότερα) το 1920 Βενιζέλος εξέλεξε 250 βουλευτές σε σύνολο 397, μόνο και μόνο για να παραιτηθεί ένα χρόνο αργότερα.

7) Είσοδος του πλειοψηφικού σε ευρεία (πολυεδρική) περιφέρεια με τις εκλογές που έγιναν στις 9 Ιουνίου 1935. Η αδικία του εν λόγω συστήματος φαίνεται από το αποτέλεσμα των εκλογών όπου ο Παναγής Τσαλδάρης με 65% καταφέρνει και κερδίζει το 96% των βουλευτικών εδρών. Κανονική κοινοβουλευτική δικτατορία δηλαδή.

6) Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στις τελευταίες εκλογές που διεξήχθησαν αποκλειστικά με σφαιρίδιο στη 1 Νοεμβρίου 1920. Πρόκειται για τις πρώτες στην ελληνική ιστορία με μονάχα δυο υποψήφια κόμματα, τους Φιλελεύθερους του Ελευθέριοιυ Βενιζέλου και την Ηνωμένη Αντιπολίτευση του Δημητρίου Γούναρη. Εδώ φαίνεται για πρώτη φορά ο παραλογισμός του αναλογικο-πλειοψηφικού συστήματος του σφαιριδίου. Οι Φιλελεύθεροι λαμβάνουν το 50,31% των ψήφων (καθαρή πλειοψηφία δηλαδή), αλλά εκλέγουν μόλις 110 βουλευτές, ενώ το αντίπαλο κόμμα με 7.125 λιγότερες ψήφους εκλέγει 260.

Ο λόγος απλός. Ο Βενιζέλος κυριάρχησε στις περιοχές της νέας Ελλάδας (Κρήτη, Θράκη, Ανατολική Θράκη η οποία συμμετείχε για πρώτη και τελευταία φορά, Ήπειρο κλπ) και καταποντίστηκε στις περιοχές της παλιάς Ελλάδας. Εξέλεξε άνετα βουλευτές, δηλαδή, στις μικρές περιφέρειες, αλλά στις μεγαλύτερες απέτυχε, οπότε και κοινοβουλευτικώς καταποντίστηκε.

5) Επιστροφή στην απλή αναλογική with a twist είχαμε στις 18 Ιουνίου 1989. Ουσιαστικά πρόκειται για μια ενισχυμένη παραλλαγή της απλής ή απλοποιημένη παραλλαγή της ενισχυμένης (διαλέγετε και παίρνετε). Το μεμπτόν στην όλη ιστορία δεν βρίσκετε στο ίδιο το εκλογικό σύστημα, αλλά στον χρόνο επιλογής του και στις επιπτώσεις που είχε για τη χώρα. Αν κάποιος δεν γνωρίζει ή ξέχασε να του υπενθυμίσω.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, βέβαιος υπό το βάρος των σκανδάλων και της σκανδαλολογίας ότι θα χάσει τις εκλογές, επιβάλλει το αναλογικότερο σύστημα από τη μεταπολίτευση για να εμποδίσει τον μεγάλο αντίπαλο του Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να δημιουργήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αποτέλεσμα η σχεδόν ακυβερνησία για ένα χρόνο. Η σκοτεινότερη περίοδος της μεταπολίτευσης είναι έργο δυο "μεγάλων" ανδρών.

4) Στις 10 Οκτωβρίου 1993 διεξάγονται εκλογές με τον περίφημο νόμο Κούβελα. Ενισχυμένη αναλογική με εξομάλυνση. Κλασική ενισχυμένη, δηλαδή, με τον όρο ότι τα κόμματα πρέπει να πάρουν το 70% των εδρών που θα τους αναλογούσε αν ίσχυε η απλή αναλογική.

Μέχρι εδώ καλά κι όλα άγια φτιαγμένα, όμως το 1989 το μουσουλμανικό κόμμα "Εμπιστοσύνη" παρουσίασε ένα ψηφοδέλτιο μόνο στο νομό Ροδόπης, όπου και επέτυχε το εκπληκτικό 32,62% και αν και στην επικράτεια αυτό αναλογεί στο 0,5% κατάφερε να εκλέξει ένα βουλευτή. Αυτό το γεγονός προβλημάτισε τα μεγάλα μυαλά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, τα οποία κατέφυγαν σε μια πονηριά των καλών μας φίλων και γειτόνων, των Τούρκων.

Οι Τούρκοι, υπό τον φόβο μιας ισχυρής ελληνικής και κουρδικής εκπροσώπησης (πριν αρχίσουν τις εκκαθαρίσεις και τους εκτοπισμούς) στο δικό τους κοινοβούλιο σκαρφίστηκαν το όριο του 10%. Δηλαδή, ένα κόμμα για να μπορέσει να εκπροσωπηθεί στο κοινοβούλιο, θα πρέπει στην επικράτεια να έχει ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό το όριο. Οι δικοί μας, υπό το φόβο της αντίδρασης της αριστεράς, χαμήλωσαν αυτό το όριο στο 3% κι έτσι κατάφεραν να εκτοπίσουν από τα βουλευτικά έδρανα τον ενοχλητικό Αχμέτ Σαδίκ. Η μπάλα σε αυτήν την περίπτωση πήρε και τον Συνασπισμό, ο οποίος έχασε τη δυνατότητα εκλογής για 0,06% των ψήφων.

Ο νόμος του λαπαδοφάγου πρώην υπουργού 'ισχυσε μέχρι και την τελευταία εκλογική αναμέτρηση.

3) Φτάσαμε στις μεγάλες στιγμές του Κώστα Σκανδαλίδη. Στις τελευταίες εκλογές στις 16 Σεπτεμβρίου 2007 εμφανίστηκε μια ενισχυμένη αναλογική με υπερπριμοδότηση του πρώτου κόμματος, τέτοια που του επιτρέπει να δημιουργήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση ακόμα και με διαφορά μιας ψήφου. Θα μιλούσαμε ίσως για ένα από τα δικαιότερα εκλογικά συστήματα πλειοψηφικής κλίσης, αν δεν υπήρχε το κόλπο του 3%.

Ποιο είναι αυτό? Ο νόμος Σκανδαλίδη όχι μόνο δεν καταργεί την άδικη ρύθμιση του ορίου του 3%, αλλά ορίζει (ουσιαστικά) αυτό το όριο ως ρυθμιστή της αυτοδυναμίας ή μη του πρώτου κόμματος, αφού στην τελική κατανομή των εδρών το ποσοστό των κομμάτων που δεν αντιπροσωπεύεται στη βουλή δεν λαμβάνεται υπόψη. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται δυο προβλήματα, ένα ηθικό και ένα... ανήθικο.

Το ηθικό πρόβλημα είναι ότι αποδυναμώνεται η ψήφος στα μικρά κόμματα και αυτή καθεαυτή αλλά και το νόημα της. Είτε κάποιος ψηφίζει ένα μικρό κόμμα επειδή πιστεύει στις ιδέες του, είτε ως ψήφο διαμαρτυρίας, τελικά αυτό που κάνει είναι να στηρίζει το πρώτο κόμμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σε αυτές τις εκλογές οι ψήφοι που έλαβαν οι Οικολόγοι Πράσινοι, οι οποίοι έφτασαν το 1,05%. Σε μια έντονα φορτισμένη περίοδο για τα περιβαλλοντικά θέματα 75.529 άνθρωποι διαμαρτυρήθηκαν για την αδιαφορία των τελευταίων κυβερνήσεων και τελικά άθελα τους έδωσαν κυβερνητική αυτοδυναμία σε μια από τις πιο βάναυσα αντι-οικολογικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών. Αντιπροσωπευτική δημοκρατία?

Το "ανήθικο" πρόβλημα είναι ότι ευνοεί τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις. Κόμματα μπορεί να εμφανιστούν από το πουθενά μόνο και μόνο για να μεγαλώσουν το ποσοστό της αναντιπροσώπευτης ψήφου και να ευνοήσουν έτσι το πρώτο κόμμα ή κόμματα μπορεί να πριμοδοτηθούν με ψήφους, ούτως ώστε να πιάσουν το όριο και να αποδυναμώσουν έτσι το πρώτο κόμμα. Για την πρώτη περίπτωση, έχουμε απτό παράδειγμα την επανενεργοποίηση του κόμματος Παπαθεμελή και δεν χρειάζεται να πούμε περισσότερα. Για τη δεύτερη περίπτωση, ας κάνουμε μια υπόθεση. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι το ΠΑΣΟΚ ζούσε σε αυτόν τον κόσμο και είχε πάρει είδηση ότι οι εκλογές ήταν χαμένες εξ αρχής. Θα μπορούσε μέσω ενός ισχυρού κομματικού μηχανισμού (που διαθέτει, άλλωστε) να αφήσει να διαρρεύσουν 150.000 ψήφοι προς τους Οικολόγους, δίνοντας τους έτσι ένα ευπρεπέστατο 3% και εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο την δυνατότητα δημιουργίας αυτοδύναμης κυβέρνησης. Επικίνδυνα πράγματα.

2) Η 1 Μαϊου 1958 ήταν μια ιστορική μέρα για την αριστερά στην Ελλάδα. Προκηρύχθηκαν πάλι εκλογές με σύστημα αναλογικό πλειοψηφικής κλίσης (ενισχυμένη αναλογική), όπως είχε γίνει και το 1951 (θέση 11), όμως αυτή τη φορά με μια εξαιρετική έμπνευση του μεγάλου σεφ Κωνσταντίνου Καραμανλή, με την αμέριστη συμπαράσταση του σου-σεφ Σοφοκλή Βενιζέλου.

Το μυστικό της μεγάλης επιτυχίας βρίσκεται στην άγρια πριμοδότηση των δυο πρώτων κομμάτων εις βάρος του τρίτου. Σκοπός του παιχνιδιού ήταν να αποδυναμωθεί η ΕΔΑ, η οποία περιλαμβάνει και την εκτός νόμου αριστερά. Όλα βαίνουν καλώς για την ΕΡΕ, η οποία κερδίζει με άνετη πλειοψηφία (41,16% και 171 βουλευτές), αλλά ο Ιωάννης Πασαλίδης κάνει την έκπληξη και η ΕΔΑ βγαίνει δεύτερο κόμμα (για πρώτη και τελευταία φορά η αριστερά βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης) με 24,42% και 79 βουλευτές.

Ο Σοφοκλής το φυσάει και δεν κρυώνει, αφού έπεσε στην παγίδα που ο ίδιος έστησε και ενώ συγκέντρωσε το εξαιρετικό ποσοστό του 20,67% κατάφερε να εκλέξει μόνο 36 βουλευτές, αποδεικνύοντας ότι η καλή συνταγή θέλει και καλή εκτέλεση, αλλά να έχεις και το νου σου, γιατί αν σου αρπάξει η κατσαρόλα κάηκες πριν καν το πάρεις χαμπάρι.

Στις επόμενες τρεις εκλογικές αναμετρήσεις (1961, 1963 και 1964) το εκλογικό σύστημα παρέμεινε ενισχυμένη αναλογική, αυτή τη φορά με μονάχα το πρώτο κόμμα ευνοούμενο (όπως είναι και το φυσιολογικό σε αυτές τις περιπτώσεις), με μια μικρή εξασθένηση της ενίσχυσης του πρώτου κόμματος στις τελευταίες πριν τη δικτατορία εκλογές.

1) Ταρατατζούμ ταρατατζούμ (Ιαχές πλήθους, καμπάνες χτυπάνε, βεγγαλικά φωτίζουν τον ουρανό). Φτάσαμε στις μεγαλειώδης εκλογές στις 19 Φεβρουαρίου 1956.

Οι εκλογές που κερδίζουν ανέτως και χωρίς συναγωνισμό το βραβείο "Χρυσός Σκούφος" των εκλογομαγειρείων. Ένα απίστευτο, όσο και μεγαλειώδες, εκλογικό σύστημα που ονομάστηκε "τριφασικό" με εμπνευστή των μέγιστο λάτρη των θεσμών (από εκεί κληρονόμησε τον αντίστοιχο σεβασμό και ο ανηψιός) Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Ποια είναι η συνταγή για το τριφασικό? Παίρνουμε ως βάση το πλειοψηφικό, το οποίο το εφαρμόζουμε απαλά στις περιφέρειες που πλειοψηφεί η ΕΡΕ, προσθέτουμε ελάχιστη ενισχυμένη αναλογική εκεί που υπερτερεί γερά η ΕΡΕ και τέλος πασπαλίζουμε με απλή αναλογική εκεί που υπερτερεί η Δημοκρατική Ένωση.

Αποτέλεσμα: ΕΡΕ 47,38% και 165 έδρες, Δημοκρατική Ένωση 48,15% και 132 έδρες, τρείς έδρες πηγαίνουν σε ανεξάρτητους βουλευτές και για δεύτερη φορά (πρώτη εσκεμμένα από τον εκλογικό νόμο) έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση από το δεύτερο κόμμα. Μια από τις πραγματικά μεγάλες στιγμές του Μεγάλου Εθνάρχη (ουγκ).

Όμως δεν τελειώσαμε εδώ. Έχω υποσχεθεί και αυτό το +1, το οποίο είναι μια εξαιρετική περίπτωση που έδωσε ο θεός και δεν την είδαμε ποτέ να εφαρμόζεται.

Το 1954 η κυβέρνηση Παπάγου ψήφισε την αγριότερη μορφή πλειοψηφικού σε ευρεία περιφέρεια. Ουσιαστικά αυτό που έκανε ήταν να διαιρέσει την επικράτεια σε 14 μόνο περιφέρειες. Δυνητικά θα μπορούσε να υπάρξει (με τον κατάλληλο διαχωρισμό των περιφερειών) ακόμα και μονοκομματική βουλή. Φαντάζομαι τη μαγεία ενός τέτοιου εγχειρήματος, το οποίο μοιάζει ακόμα πιο φρικαλέο κι από το τριφασικό.

Σημειώσεις:

1) Τα εκλογικά συστήματα χωρίζονται κατά βάση σε τρείς κατηγορίες.

α) Πλειοψηφικό σύστηµα. Είναι το σύστηµα, κατά το οποίο σε κάθε εκλογική περιφέρεια εκλέγεται ο συνδυασµός ή ο υποψήφιος που παίρνει την πλειοψηφία των ψήφων. Το σύστηµα αυτό συνδυάζεται τόσο µε τη στενή εκλογική περιφέρεια και ιδίως εκείνη που εκλέγει ένα µόνο βουλευτή (µονοεδρική εκλογική περιφέρεια), όσο και µε την ευρεία εκλογική περιφέρεια που εκλέγει περισσότερους βουλευτές (πολυεδρική εκλογική περιφέρεια). Το πλειοψηφικό δίνει κυβερνήσεις με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά κοινοβούλιο με μικρή αντιπροσωπευτικότητα.

β) Αναλογικό σύστηµα. Λέγεται το σύστηµα, κατά το οποίο οι έδρες κάθε εκλογικής περιφέρειας κατανέµονται στους συνδυασµούς και τους µεµονωµένους υποψηφίους, οι οποίοι µετέχουν στις εκλογές, ανάλογα µε τις ψήφους που έλαβαν. Το σύστημα αυτό συνδυάζεται μόνο με την ευρεία περιφέρεια. Το αναλογικό σπανίως δίνει αυτοδύναμη κυβέρνηση, αλλά είναι το σύστημα με την ευρύτερη αντιπροσωπευτικότητα.

γ) Μικτό σύστημα (γνωστό ως ενισχυμένη αναλογική). Πρόκειται για έναν συνδυασμό των δυο προαναφερθέντων συστημάτων. Έχουμε, δηλαδή, ένα σχετικά αναλογικό σύστημα στην επικράτεια και ένα σχετικά πλειοψηφικό σύστημα στην εκάστοτε περιφέρεια. Το σύστημα αυτό συνδυάζεται τόσο με την στενή περιφέρεια, όσο και με την ευρεία. Τα μικτά συστήματα προσπαθούν να επιτύχουν και την ισχυρή κυβέρνηση του πλειοψηφικού, αλλά και την ευρεία ποικιλία πολιτικών σχηματισμών του αναλογικού.

23 σχόλια:

s_pablo είπε...

Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος υπήρξε δάσκαλος μου και είναι ένας από τους ανθρώπους που διαμόρφωσε τον τρόπο με τον οποίο βλέπω και κρίνω τις πολιτικές και κομματικές εξελίξεις.

Προσπαθώ να παρακολουθώ τα κείμενα του και ομολογώ ότι το παράδειγμα με το ΠΑΣΟΚ και τους Οικολόγους το κατέκλεψα από άρθρο του στην Καθημερινή της 14/10/2007.

Τον ευχαριστώ και από εδώ για την σοβαρότητα και την πολιτική οξυδέρκεια του.

viewokto είπε...

Πολύ ωραιο post (όπως και το προηγουμενο) παρολο που στην αρχη με τρομαξε το μεγεθος
(η πρωινη μουργελα δεν είναι αποκλειστικο προνομιο των Υδροχοων gatti…)

Σκετσακια νεωτερης ελληνικης ιστοριας σε μια επιθεωρηση που θα ηθελε να είναι προζα επιπεδου.

Και επειδη δεν μπορω να κρατησω ψηλα το επιπεδο…
«…Εν τω μεταξύ εκλέχτηκαν και περίπου 160 ανεξάρτητοι βουλευτές που δήλωναν "θαυμαστές Βενιζέλου"…»

Όχι Βαγγελη μου, ονειρο είναι, γυρνα παλι να κοιμηθεις…

Alexandros είπε...

"Αποτέλεσμα: ΕΡΕ 47,38% και 165 έδρες, Δημοκρατική Ένωση 48,15% και 132 έδρες, τρείς έδρες πηγαίνουν σε ανεξάρτητους βουλευτές και για δεύτερη φορά (πρώτη εσκεμμένα από τον εκλογικό νόμο) έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση από το δεύτερο κόμμα"

--------------------

Πραγματικά απίστευτο! Στα όρια του γελοίου. Δεν το γνώριζα! (όχι ότι γνώριζα τα υπόλοιπα...) Πολύ κατατοπιστικό το ποστ.

doctor είπε...

Επειδή με μπέρδεψες, συνεχίζω να μην ψηφίζω.

Άλλωστε, όπως λένε και στο χωριό μου: "Όποιος ψηφίζει, διαλέγει αφεντικά".

doctor

s_pablo είπε...

@viewokto

Αν σε τρόμαξε εσένα που το διάβασες φαντάσου τι έκανε σε μένα που το έγραφα. Ξεκίνησα να το γράφω πριν 2 βδομάδες, λόγω απίστευτης κόπωσης το παράτησα και ευτυχώς τις δυο τελευταίες μέρες είχα μια απίστευτη διαύγεια και κατάφερα να το ολοκληρώσω.

(Μα είναι δυνατόν να υπάρχουν θαυμαστές του Βαγγέλη? Ούτε στα όνειρα...)

@alexandros & doctor

Σκέφτομαι να κάνω μια σειρά από ποστ για κάθε κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση (αρχίζοντας από το 1844, οι εθνοσυνελεύσεις είναι μάλλον αρμοδιότητος δόκτορα). Μήπως κατατοπιστεί περισσότερο ο ένας και μπερδευτεί ακόμα περισσότερο ο άλλος.

Τώρα που θα έχω περισσότερο χρόνο ελπίζω να τα καταφέρω...

(Είναι ξεφτίλα να γίνεται τόση φασαρία για το βιβλίο της 6ης δημοτικού και να μη γνωρίζουμε ποιος ήταν ο Γούναρης ή ο Πρωτοπαπαδάκης)

gatti είπε...

Oντως πολύ κατατοπιστικό το ποστ.
Πράγματα που πρέπει να τα ξέρουμε κι όμως τα αγνοούμε.

@viewokto: δεν ισχυρίστηκα ότι είναι αποκλειστικό μας προνόμιο, αλίμονο.
Απλώς εμείς έχουμε έτσι κι αλλιώς την ...τάση.

s_pablo είπε...

Διευκρίνιση στο περί ξεφτίλας που λέω στο προηγούμενο σχόλιο.

Φυσικά και δεν φταίμε εμείς που αγνοούμε αυτό το κομμάτι της ιστορίας (ουσιαστικά όλη τη νεοελληνική ιστορία). Αφού δεν έχει τίποτα το ηρωικό και εθνικά ανορθωτικό δεν μπαίνει κανείς στον κόπο να μας το διδάξει.

viewokto είπε...

gatti με παρεξηγησες…
Απλα ηθελα ως Ζυγος να «δηλωσω παρουσα» στην πρωινη ελλειψη συγκεντρωσης :-)

Δεν μας ενωνει μονο ο Βινσεντ Πραις…
Από ποδοσφαιρο βεβαια …τζιφος (κατι σε πατιναζ σας βρισκετε;)

Συγνωμη για το ασχετο…

gatti είπε...

@viewokto: Πες μου παιδί μου ότι είσαι Ζυγός!
Οι Ζυγοί ΚΑΙ οι Υδροχόοι είναι τα νυχτοπούλια του Ζωδιακού σύμφωνα με την αστρολόγο Θεοδώρα Ντάκου (πού την θυμήθηκα τώρα αυτήν...).
Εχει μάλιστα και εξήγηση: Bρισκόμαστε λέει απέναντι από δύο ζώδια με πανίσχυρο ήλιο όπως τα βλέπεις στοιχισμένα στις 2 εξάδες. Εσείς απέναντι από τον Κριό και εμείς απέναντι από τον Λέοντα. Αυτό σημαίνει ότι εκείνοι (Κριός - Λέων) λειτουργούν πολύ καλά το πρωί και εμείς (Ζυγός - Υδροχόος) έχουμε πολύ καλές "επιδόσεις" το βράδυ. Αρα έχεις και με το παραπάνω το ...μερίδιό σου στην πρωινή μουργέλα! Και αστρολογικώς αποδεδειγμένα μάλιστα!!! Βλακείες θα μου πεις, αλλά να που όσον αφορά τις συνήθειες (και τις επιδόσεις) ισχύει...

Δεν πειράζει που δεν σου αρέσει το ποδόσφαιρο. Εμένα μου αρέσει πολύ το πατινάζ. Μόνο που έχω χάσει πολλά επεισόδια τα τελευταία χρόνια. Πρόλαβα την Καταρίνα Βιτ στα πολύ τελειώματά της, όπως επίσης και δύο εκπληκτικά ζευγάρια Ρώσων και Αγγλων. (Δεν ξέρω την ηλικία σου, πιθανότατα είσαι πολύ νέα για να τους ξέρεις, μπορείς να τους βρεις στο youtube). Τους Τζέιν Τόρβιλ και Κρίστοφερ Ντιν (απίστευτο πώς έκαναν προθέρμανση χωριστά ο ένας από τον άλλο σα να ήταν τσακωμένοι, αλλά πόσο αρμονικοί ήταν όταν χόρευαν) και τους Μαρίνα Κλίμοβα και Σεργκέι Πονομαρένκο. Αχ, τι μου θύμισες...

(Εποχή του χαλκού...)


ΥΓ. s_pablo: Συγνώμη για το εκτός θέματος, αλλά το ξέρεις πια. Οι γέροι ζουν με τις αναμνήσεις τους. Και έτσι κι αρχίσουν να τις ξετυλίγουν...

viewokto είπε...

gatti
καπου βαθια μεσα μου ηξερα πως δεν ειμαι τεμπελα κατά τις πρωινες ωρες!

Οι ηλικιες είναι κοντα αφου και Καταρινα Βιτ θυμαμαι (ως Καρμεν) και τους Αγγλους…

Για περισσοτερα μαλλον ερχομαι στο blog σου, μη καταχραστω και τη φιλοξενια του οικοδεσποτη με τα ασχετα…

s_pablo είπε...

Και πολύ καλά θα κάνεις viewokto να πας στη gatti. Εδώ δεν είναι το μπλογκ του Αλέξη Κωστάλα.

:-ΡΡΡΡ

Μικρότερος όταν ήμουν παρακολουθούσα κι εγώ πατινάζ, όμως για τελείως χαμερπείς λόγους. Δεν χρειάζεται να εξηγήσω περισσότερα, όλοι κρύβουμε ένα μικρό peeping tom μέσα μας (νομίζω και ο Κωστάλας).

gatti είπε...

@s_pablo: Για ...χαμερπείς λόγους... Τσ, τσ, τς...


ΥΓ. Ο Κωστάλας κι αν κρύβει...

:-P

viewokto είπε...

ΟΚ s_pablo

Παιρνω τα ματια μου λοιπον και παω στη gatti
αφου σε μενα καταλογιζεται ο εκτροχιασμος του post.

Πριν όμως θα εκφρασω το σοκ και την οδυνη μου από τις αποκαλυψεις σας(=πληθυντικος για να κραταμε τις αποστασεις).

Αισχος! (=εκφραση σοκ)

Σε λιγο θα μας πειτε ότι οποια βλεπει καταδυσεις ανδρων δεν το κανει για το δεικτη δυσκολιας των καταδυσεων…
Τι άλλο θα ακουσουμε;

gatti είπε...

@s_pablo: Γυναίκες... Ικανές να σου καταστρέψουν το καλύτερο ποστ σε χρόνο dt. Mήπως να βάλεις moderation σαν τον κ. Δήμου να γλιτώσεις από εμάς τις απαράδεκτες; (έβαλαν οι γαύροι κάποια στιγμή
στο γαυροκάναλο στο IRC μετά από τις ευρωπαϊκές σφαλιάρες για να αποφεύγουν το δούλεμα. Ωραίες εποχές - και φοβάμαι ανεπανάληπτες μετά το διπλό της Βρέμης...).


@viewokto: Σαφώς και το κάνει για τον δείκτη δυσκολίας! Και για την μελέτη της τεχνικής του αθλήματος βεβαίως βεβαίως!

Giasafox είπε...

Ενδιαφέρων αφιέρωμα.
Καλή δουλειά.

Υ.Γ.
Η σημερινή κυβέρνηση έχει αυτοδυναμία και επικρατεί λόγω της οικογένειας Μητσοτάκη. (3 άτομα)
:)

doctor είπε...

Ανοιχτή Πρόσκληση

Κάθε Σάββατο, γύρω στις 2-3 το μεσημέρι στο άλσος Γαλατσίου.

Μαζί μπορούμε να βοηθήσουμε την φύση και να προσέξουμε το πράσινο της πόλης μας για να μην ξαναζήσουμε ξανά τον εφιάλτη του καλοκαιριού. Είναι στο χέρι μας.

Ελάτε να δείτε την προσπάθειά μας, συμβάλλετε και σεις όσο μπορείτε στην σωτηρία του πλανήτη μας και κυρίως περάστε από το blog και αφήστε ένα μήνυμα συμπαράστασης, ένα σχόλιο που θα μας δώσει μεγαλύτερη ώθηση και κουράγιο.

Ανοιχτή πρόσκληση

gatti είπε...

Ζεις;

doctor είπε...

Γράψε ένα ποστ να γίνει της π.....!!!!!!!!!

Καλησπέρα

Δημήτρης

viewokto είπε...

Φαινεται ότι ισχυει τελικα…
η πολλη δουλεια τρωει τον αφεντη

ελπιζω να’χεις γινει πλουσιος μεχρι τωρα…

doctor είπε...

Χρόνια πολλά και καλή χρονιά!

doctor

Y.Γ. Ελπίζω να κάνεις ποστ πριν τις επόμενες εκλογές!!! λολ

gatti είπε...

Χρόνια πολλά, χρόνια καλά.

Ελπίζω να περνάς καλά κι ας έχεις παρατήσει το blog σου.

Ανώνυμος είπε...

Gostei muito desse post e seu blog é muito interessante, vou passar por aqui sempre =) Depois dá uma passada lá no meu site, que é sobre o CresceNet, espero que goste. O endereço dele é http://www.provedorcrescenet.com . Um abraço.

Ανώνυμος είπε...

Καιρός για ΣΥΜΦΙΛΙΩΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ (των 3 πρώτων ελληνικών Συνταγμάτων, της Ελβετίας και πλήθους συλλόγων)
και κυβερνήσεις αλληλεγγύης, χωρίς λαμόγια, μίζες και διχόνοια!

Μπορεί να αρχίσει πριν νομοθετηθεί, από πρωτοβουλίες ανά δήμο, βάζοντας ανεπίσημη κάλπη πριν τις εκλογές για να ψηφίζουν όσοι θέλουν, όσους από τους υποψήφιους θέλουν να αποτελούν το ΕΝΙΑΙΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ, ώσπου να καταλάβουν όλοι πόσο καλύτερα είναι!
Το εφάρμοσαν στη Μελίβοια Αγιάς το 2000:
μαζεύτηκαν και έβαλαν σε ένα ΕΝΙΑΙΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ τα ονόματα όσων ήθελαν να γίνουν δημοτικοί σύμβουλοι. Ύστερα ψήφισε ο καθένας όσους είχε δικαίωμα, σύμφωνα με τους κανόνες των επίσημων εκλογών.
Και όσους βγήκαν πρώτοι σε ψήφους, ανεξάρτητα από ένταξη σε κόμμα ή όχι, τους έβαλαν στο μοναδικό ψηφοδέλτιο των επίσημων εκλογών, και αποτέλεσαν το δημοτικό συμβούλιο που ήθελε το χωριό και όχι οι γραφειοκράτες!
http://www.youtube.com/watch?v=NaXxwSUXMOw