Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2007

14+1 Εκλογικά Συστήματα (ή Πως να Εξαθλιώσετε την Δημοκρατική Αντιπροσώπευση)

Από την προεκλογική περίοδο ήθελα να κάνω ένα μίνι αφιέρωμα στα εκλογκά συστήματα στην Ελλάδα και τον τρόπο που διαμόρφωσαν τον πολιτικό χάρτη του τόπου. Αφορμή στάθηκε ο ελαφρώς τερατόμορφος εκλογικός νόμος Σκανδαλίδη, με τον οποίο διεξήχθησαν οι τελευταίες εκλογές και έμπνευση το βιβλίο του καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου "Εκλογικά Συστήματα, Θεωρία και Πρακτικές Εφαρμογές" (εκδόσεις Πατάκη).

Δυστυχώς, το βιβλίο (μαζί με άλλα του καθηγητή, και όχι μόνο) έχει παραμείνει σε μια κούτα στο πατρικό μου σπίτι στην Αθήνα και θα μπορέσω να το έχω στα χέρια μου πολύ αργά, οπότε αποφάσισα λίγο από μνήμης, λίγο με τη βοήθεια του διαδικτύου και λίγο χονδρικά να κάνω ένα top ten των εκλογικών συστημάτων, βάσει των οποίων διεξήχθησαν οι βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα. Λάθη και παραλείψεις σίγουρα θα υπάρχουν και επιφυλάσσομαι να κάνω κάποιες μελλοντικές διορθώσεις.

Να σημειώσω εδώ ότι από το 1844 που είχαμε τις πρώτες εκλογές μέχερι και σήμερα έχουν διεξαχθεί 60 διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις, ενώ στις 27 τελευταίες φορές το εκλογικό σύστημα έχει αλλάξει 18 φορές (είναι ένα άτυπο παγκόσμιο ρεκόρ).

(Κύριο θέμα είναι ο εκλογικός νόμος και όχι η κρισιμότητα ή το παρασκήνιο της κάθε εκλογικής αναμέτρησης και τέλος η σειρά είναι αξιολογική και σαφέστατα υποκειμενική.)


14) Στη θέση αυτή βρίσκουμε δικαιωματικά το απλούστερο εκλογικό σύστημα. Στις 7 Νοεμβρίου 1926 έγιναν οι πρώτες εκλογές με απλή αναλογική. Φυσικά δεν υπήρξε αυτοδύναμη κυβέρνηση. Για την ιστορία πρώτο κόμμα βγήκε το Κόμμα των Φιλελευθέρων υπό τη διαρχία Καφαντάρη - Μιχαλακόπουλου και πρωθυπουργος της οικουμενικής κυβέρνησης ο Αλέξανδρος Ζαϊμης. Απλή αναλογική είχαμε και στις εκλογές του 1932, του 1936 (η εκκίνηση, ουσιαστικά, της δικτατορίας του Μεταξά), του 1946 (πρώτες μεταπολεμικές εκλογές, 10 χρόνια μετά τις προηγούμενες με μεγάλη αποχή και την αρχή του εμφυλίου) και τέλος του 1950.

13) Η "ενισχυμένη" αναλογική. Στις 17 Νοεμβρίου 1974 γίνονται οι πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές (ή αλλιώς οι εκλογές του "Καραμανλής ή Τανκς") με το σύστημα της αναλογικής με πλειοψηφική κλίση, όπως είναι το πιο σωστό ή της ενισχυνένης αναλογικής, όπως είναι ευρύτερα γνωστό.

Το συγκεκριμένο εκλογικό σύστημα μεγάλωσε τις γενιές μας και φαίνεται σαφώς (κυρίως σε σχέση με αυτά που ακολουθούν στη λίστα μας) πιο οικείο. Διαμάντια βέβαια υπάρχουν και κρύβονται στις λεπτομέρειες. Το διαμαντάκι ονομάζεται δεύτερη κατανομή και για να μπεις σε αυτή χρειάζεσαι 17% στην επικράτεια. Μόνο δυο κόμματα το καταφέρνουν στις συγκεκριμένες εκλογές (Νέα Δημοκρατία και Ένωση Κέντρου).

Το εκλογικό αποτέλεσμα φυσικά δεν αντέχει σε οποιαδήποτε κριτική. Ο Καραμανλής παίρνει 54,37% (219 έδρες) και τα τανκς 45,63%. Ουσιαστικά μέχρι τις εκλογές του 1989 δεν έχουμε καμιά τρομερή αλλαγή στο εκλογικό σύστημα, αν και πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση ο εκλογικός νόμος αλλάζει στις μικρολεπτομέρειες.

12) Οι πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα διεξήχθησαν το 1844 και έγιναν με ένα σχετικά δίκαιο εκλογικό σύστημα (ίσως το διικαιότερο και προοδευτικότερο της εποχής) και ίσως θα έπρεπε να είναι μια θέση πιο κάτω, αλλά παρακάτω εξηγώ τους λόγους της ανόδου ένα βήμα από το top ten.

Εκλογική περιφέρεια οριζόταν κάθε επαρχία και ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε περιφέρειας εκλέγονταν και οι βουλευτές. Στις επαρχίες με λιγότερους από 10.000 κατοίκους ένας βουλευτής, εώς 20.000 κατοίκους δύο, εώς 30.000 κατοίκους τρεις και πάνω από 30.000 κατοίκους τέσσερις. Εξαίρεση έγινε για την Ύδρα, όπου εξελέγησαν τρεις βουλευτές και τις Σπέτσες, όπου εξελέγησαν δύο, ενώ δύο βουλευτές εξέλεξαν και οι Ψαριανοί κάτοικοι της Ελλάδας και έναν οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η τρέλα του εν λόγω εκλογικού νόμου ήταν ότι ενώ όριζε ότι οι εκλογές πρέπει να διεξαχθούν σε οχτώ ημέρες, δεν όριζε ότι αυτό θα έπρεπε να γίνει σε όλη την επικράτεια. Αποτέλεσμα ήταν οι εκλογές να διεξαχθούν σε ένα διάστημα περίπου έξι μηνών, διαφορετική ημερομηνία σε κάθε επαρχία. Όπως ήταν φυσικό ο διορισμένος πρωθυπουργός της χώρας κατά τη διάρκεια των εκλογών, Ιωάννης Κωλέτης εκμεταλεύθηκε το γεγονός αυτό και με το πολυαγαπημένο στη χώρα μας σύστημα της βίας και νοθείας νίκησε κατά κράτος τον μεγάλο αντίπαλο του, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο.

11) Μια πιο απαρχαιωμένη μορφή "ενισχυμένης" αναλογικής, και γι αυτό ίσως και αποτυχημένη, εμφανίστηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1951. Το σύστημα αυτό ήταν αναλογικό μεν, αλλά ενίσχυε τα τρία πρώτα κόμματα, ενώ τα υπόλοιπα έμπαιναν σε λογική πλειοψηφικού, άρα και εκτός βουλής. Η πριμοδότηση των τριών πρώτων κομμάτων (και όχι μόνο του πρώτου) εμπόδισε τη δημιουργια αυτοδύναμης κυβέρνησης, δημιούργησε κυβέρνηση συμμαχίας Πλαστήρα-Φιλελευθέρων και τελικά την επόμενη χρονιά έγιναν με πλειοψηφικό σε στενή περιφέρεια, οι διάσημες από το σύνθημα του ΚΚΕ "Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος" εκλογές με νικητή τον Παπάγο.

10) Είσοδος στα πρώτα δέκα με ένα σύστημα που δεν είναι και πολύ κακό, αλλά στα μάτια μας φαντάζει λίγο περίεργο και απαρχαιωμένο. Μια παραλλαγή του με ψηφοδέλτιο θα μπορούσε να είναι ένα από τα καλύτερα συστήματα ακόμα και για τη σημερινή εποχή. Μιλάμε φυσικά για το φοβερό και τρομερό σφαιρίδιο, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στις 14 Μαϊου 1865.

Σε κάθε εκλογικό τμήμα υπήρχαν τόσες κάλπες όσοι και οι υποψήφιοι βουλευτές. Κάθε κάλπη είχε δυο τρύπες, η μία ήταν το "άσπρο" και οι άλλοι το "μαύρο". Ο ψηφοφόρος περνούσε μπροστά από κάθε κάλπη, ο αντιπρόσωπος του κάθε βουλευτή φώναζε το όνομα του και ο καθένας υπερψήφιζε ή καταψήφιζε (μαύριζε, κατά το κοινώς λεγόμενο) κατά βούληση. Μετά το τέλος της εκλογικής διαδικασίας γινόταν καταμέτρηση και αν ο αριθμός των σφαιρδίων ξεπερνούσε τον αριθμό των ψηφισάντων, τα περίσσια σφαιρίδια αφαιρούνταν από τη "λευκή" κάλπη.

Βουλευτές ανακηρύσσονταν όσοι είχαν τα περισσότερα σφαιρίδια στη λευκή μεριά και εκλέγονταν όσοι αναλογούσαν σε κάθε περιοχή. Το σύστημα αυτό, που ονομάστηκε πλειοψηφικό επιμεριστικό και στην ουσία είναι πλειοψηφικό σε ευρεία και στενή περιφέρεια με ένα μικρό αναλογικό touch (κι εμένα με μπερδεύει ομολογώ) ίσχυσε μέχρι και τις εκλογές του 1920 (για τις οποίες κατά παρέκβαση υπάρχει ειδική αναφορά σε υψηλότερη θέση).

Κορυφαία εκλογική αναμέτρηση με αυτό το σύστημα πρέπει να θεωρηθεί η πρώτη αναθεωρητική του 1910, όταν ο Βενιζέλος ανακυρήχθηκε πρωθυπουργός, χωρίς να είναι καν αρχηγός κόμματος.

Η ιστορία έχει, χονδρικά, ως εξής. Κάποιος δήλωσε τον Βενιζέλο υποψήφιο στην Αττικοβοιωτία, όπου από 38.000 ψηφοφόρους πήρε 32.765 ψήφους. Εν τω μεταξύ εκλέχτηκαν και περίπου 160 ανεξάρτητοι βουλευτές που δήλωναν "θαυμαστές Βενιζέλου". Όταν ο βασιλιάς κατάλαβε τι είχε συμβεί, κάλεσε τον Βενιζέλο που ανυποψίαστος (???) ζούσε στην Ελβετία και του έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

9) Μια θέση πιο πάνω το αγνό και αμόλυντο πλειοψηφικό σύστημα, εδώ στην εκδοχή του της στενής (ας πούμε ολιγοεδρικής) περιφέρειας, όπως πρωτοπαρουσιάστηκε στις 19 Αυγούστου 1928. Δεν χρειάζονται πολλά να ειπωθούν, για ιστορικούς λόγους αναφέρουμε ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος τις σάρωσε τις εν λόγω εκλογές κερδίζοντας 178 έδρες σε σύνολο 250.

8) Στις 16 Δεκεμβρίου 1923 έχουμε τις πρώτες εκλογές με εκλογικό σύστημα mix grill. Ψηφοδέλτιο σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα με το πολυαγαπημένο σφαιρίδιο. Η χώρα χωρίστηκε σε δυο εκλογικές περιφέρειες την παλιά Ελλάδα και τη νέα Ελλάδα και τελίκώς ο καταποντισμένος (θα δούμε πως αργότερα) το 1920 Βενιζέλος εξέλεξε 250 βουλευτές σε σύνολο 397, μόνο και μόνο για να παραιτηθεί ένα χρόνο αργότερα.

7) Είσοδος του πλειοψηφικού σε ευρεία (πολυεδρική) περιφέρεια με τις εκλογές που έγιναν στις 9 Ιουνίου 1935. Η αδικία του εν λόγω συστήματος φαίνεται από το αποτέλεσμα των εκλογών όπου ο Παναγής Τσαλδάρης με 65% καταφέρνει και κερδίζει το 96% των βουλευτικών εδρών. Κανονική κοινοβουλευτική δικτατορία δηλαδή.

6) Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στις τελευταίες εκλογές που διεξήχθησαν αποκλειστικά με σφαιρίδιο στη 1 Νοεμβρίου 1920. Πρόκειται για τις πρώτες στην ελληνική ιστορία με μονάχα δυο υποψήφια κόμματα, τους Φιλελεύθερους του Ελευθέριοιυ Βενιζέλου και την Ηνωμένη Αντιπολίτευση του Δημητρίου Γούναρη. Εδώ φαίνεται για πρώτη φορά ο παραλογισμός του αναλογικο-πλειοψηφικού συστήματος του σφαιριδίου. Οι Φιλελεύθεροι λαμβάνουν το 50,31% των ψήφων (καθαρή πλειοψηφία δηλαδή), αλλά εκλέγουν μόλις 110 βουλευτές, ενώ το αντίπαλο κόμμα με 7.125 λιγότερες ψήφους εκλέγει 260.

Ο λόγος απλός. Ο Βενιζέλος κυριάρχησε στις περιοχές της νέας Ελλάδας (Κρήτη, Θράκη, Ανατολική Θράκη η οποία συμμετείχε για πρώτη και τελευταία φορά, Ήπειρο κλπ) και καταποντίστηκε στις περιοχές της παλιάς Ελλάδας. Εξέλεξε άνετα βουλευτές, δηλαδή, στις μικρές περιφέρειες, αλλά στις μεγαλύτερες απέτυχε, οπότε και κοινοβουλευτικώς καταποντίστηκε.

5) Επιστροφή στην απλή αναλογική with a twist είχαμε στις 18 Ιουνίου 1989. Ουσιαστικά πρόκειται για μια ενισχυμένη παραλλαγή της απλής ή απλοποιημένη παραλλαγή της ενισχυμένης (διαλέγετε και παίρνετε). Το μεμπτόν στην όλη ιστορία δεν βρίσκετε στο ίδιο το εκλογικό σύστημα, αλλά στον χρόνο επιλογής του και στις επιπτώσεις που είχε για τη χώρα. Αν κάποιος δεν γνωρίζει ή ξέχασε να του υπενθυμίσω.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, βέβαιος υπό το βάρος των σκανδάλων και της σκανδαλολογίας ότι θα χάσει τις εκλογές, επιβάλλει το αναλογικότερο σύστημα από τη μεταπολίτευση για να εμποδίσει τον μεγάλο αντίπαλο του Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να δημιουργήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αποτέλεσμα η σχεδόν ακυβερνησία για ένα χρόνο. Η σκοτεινότερη περίοδος της μεταπολίτευσης είναι έργο δυο "μεγάλων" ανδρών.

4) Στις 10 Οκτωβρίου 1993 διεξάγονται εκλογές με τον περίφημο νόμο Κούβελα. Ενισχυμένη αναλογική με εξομάλυνση. Κλασική ενισχυμένη, δηλαδή, με τον όρο ότι τα κόμματα πρέπει να πάρουν το 70% των εδρών που θα τους αναλογούσε αν ίσχυε η απλή αναλογική.

Μέχρι εδώ καλά κι όλα άγια φτιαγμένα, όμως το 1989 το μουσουλμανικό κόμμα "Εμπιστοσύνη" παρουσίασε ένα ψηφοδέλτιο μόνο στο νομό Ροδόπης, όπου και επέτυχε το εκπληκτικό 32,62% και αν και στην επικράτεια αυτό αναλογεί στο 0,5% κατάφερε να εκλέξει ένα βουλευτή. Αυτό το γεγονός προβλημάτισε τα μεγάλα μυαλά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, τα οποία κατέφυγαν σε μια πονηριά των καλών μας φίλων και γειτόνων, των Τούρκων.

Οι Τούρκοι, υπό τον φόβο μιας ισχυρής ελληνικής και κουρδικής εκπροσώπησης (πριν αρχίσουν τις εκκαθαρίσεις και τους εκτοπισμούς) στο δικό τους κοινοβούλιο σκαρφίστηκαν το όριο του 10%. Δηλαδή, ένα κόμμα για να μπορέσει να εκπροσωπηθεί στο κοινοβούλιο, θα πρέπει στην επικράτεια να έχει ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό το όριο. Οι δικοί μας, υπό το φόβο της αντίδρασης της αριστεράς, χαμήλωσαν αυτό το όριο στο 3% κι έτσι κατάφεραν να εκτοπίσουν από τα βουλευτικά έδρανα τον ενοχλητικό Αχμέτ Σαδίκ. Η μπάλα σε αυτήν την περίπτωση πήρε και τον Συνασπισμό, ο οποίος έχασε τη δυνατότητα εκλογής για 0,06% των ψήφων.

Ο νόμος του λαπαδοφάγου πρώην υπουργού 'ισχυσε μέχρι και την τελευταία εκλογική αναμέτρηση.

3) Φτάσαμε στις μεγάλες στιγμές του Κώστα Σκανδαλίδη. Στις τελευταίες εκλογές στις 16 Σεπτεμβρίου 2007 εμφανίστηκε μια ενισχυμένη αναλογική με υπερπριμοδότηση του πρώτου κόμματος, τέτοια που του επιτρέπει να δημιουργήσει αυτοδύναμη κυβέρνηση ακόμα και με διαφορά μιας ψήφου. Θα μιλούσαμε ίσως για ένα από τα δικαιότερα εκλογικά συστήματα πλειοψηφικής κλίσης, αν δεν υπήρχε το κόλπο του 3%.

Ποιο είναι αυτό? Ο νόμος Σκανδαλίδη όχι μόνο δεν καταργεί την άδικη ρύθμιση του ορίου του 3%, αλλά ορίζει (ουσιαστικά) αυτό το όριο ως ρυθμιστή της αυτοδυναμίας ή μη του πρώτου κόμματος, αφού στην τελική κατανομή των εδρών το ποσοστό των κομμάτων που δεν αντιπροσωπεύεται στη βουλή δεν λαμβάνεται υπόψη. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται δυο προβλήματα, ένα ηθικό και ένα... ανήθικο.

Το ηθικό πρόβλημα είναι ότι αποδυναμώνεται η ψήφος στα μικρά κόμματα και αυτή καθεαυτή αλλά και το νόημα της. Είτε κάποιος ψηφίζει ένα μικρό κόμμα επειδή πιστεύει στις ιδέες του, είτε ως ψήφο διαμαρτυρίας, τελικά αυτό που κάνει είναι να στηρίζει το πρώτο κόμμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σε αυτές τις εκλογές οι ψήφοι που έλαβαν οι Οικολόγοι Πράσινοι, οι οποίοι έφτασαν το 1,05%. Σε μια έντονα φορτισμένη περίοδο για τα περιβαλλοντικά θέματα 75.529 άνθρωποι διαμαρτυρήθηκαν για την αδιαφορία των τελευταίων κυβερνήσεων και τελικά άθελα τους έδωσαν κυβερνητική αυτοδυναμία σε μια από τις πιο βάναυσα αντι-οικολογικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών. Αντιπροσωπευτική δημοκρατία?

Το "ανήθικο" πρόβλημα είναι ότι ευνοεί τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις. Κόμματα μπορεί να εμφανιστούν από το πουθενά μόνο και μόνο για να μεγαλώσουν το ποσοστό της αναντιπροσώπευτης ψήφου και να ευνοήσουν έτσι το πρώτο κόμμα ή κόμματα μπορεί να πριμοδοτηθούν με ψήφους, ούτως ώστε να πιάσουν το όριο και να αποδυναμώσουν έτσι το πρώτο κόμμα. Για την πρώτη περίπτωση, έχουμε απτό παράδειγμα την επανενεργοποίηση του κόμματος Παπαθεμελή και δεν χρειάζεται να πούμε περισσότερα. Για τη δεύτερη περίπτωση, ας κάνουμε μια υπόθεση. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι το ΠΑΣΟΚ ζούσε σε αυτόν τον κόσμο και είχε πάρει είδηση ότι οι εκλογές ήταν χαμένες εξ αρχής. Θα μπορούσε μέσω ενός ισχυρού κομματικού μηχανισμού (που διαθέτει, άλλωστε) να αφήσει να διαρρεύσουν 150.000 ψήφοι προς τους Οικολόγους, δίνοντας τους έτσι ένα ευπρεπέστατο 3% και εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο την δυνατότητα δημιουργίας αυτοδύναμης κυβέρνησης. Επικίνδυνα πράγματα.

2) Η 1 Μαϊου 1958 ήταν μια ιστορική μέρα για την αριστερά στην Ελλάδα. Προκηρύχθηκαν πάλι εκλογές με σύστημα αναλογικό πλειοψηφικής κλίσης (ενισχυμένη αναλογική), όπως είχε γίνει και το 1951 (θέση 11), όμως αυτή τη φορά με μια εξαιρετική έμπνευση του μεγάλου σεφ Κωνσταντίνου Καραμανλή, με την αμέριστη συμπαράσταση του σου-σεφ Σοφοκλή Βενιζέλου.

Το μυστικό της μεγάλης επιτυχίας βρίσκεται στην άγρια πριμοδότηση των δυο πρώτων κομμάτων εις βάρος του τρίτου. Σκοπός του παιχνιδιού ήταν να αποδυναμωθεί η ΕΔΑ, η οποία περιλαμβάνει και την εκτός νόμου αριστερά. Όλα βαίνουν καλώς για την ΕΡΕ, η οποία κερδίζει με άνετη πλειοψηφία (41,16% και 171 βουλευτές), αλλά ο Ιωάννης Πασαλίδης κάνει την έκπληξη και η ΕΔΑ βγαίνει δεύτερο κόμμα (για πρώτη και τελευταία φορά η αριστερά βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης) με 24,42% και 79 βουλευτές.

Ο Σοφοκλής το φυσάει και δεν κρυώνει, αφού έπεσε στην παγίδα που ο ίδιος έστησε και ενώ συγκέντρωσε το εξαιρετικό ποσοστό του 20,67% κατάφερε να εκλέξει μόνο 36 βουλευτές, αποδεικνύοντας ότι η καλή συνταγή θέλει και καλή εκτέλεση, αλλά να έχεις και το νου σου, γιατί αν σου αρπάξει η κατσαρόλα κάηκες πριν καν το πάρεις χαμπάρι.

Στις επόμενες τρεις εκλογικές αναμετρήσεις (1961, 1963 και 1964) το εκλογικό σύστημα παρέμεινε ενισχυμένη αναλογική, αυτή τη φορά με μονάχα το πρώτο κόμμα ευνοούμενο (όπως είναι και το φυσιολογικό σε αυτές τις περιπτώσεις), με μια μικρή εξασθένηση της ενίσχυσης του πρώτου κόμματος στις τελευταίες πριν τη δικτατορία εκλογές.

1) Ταρατατζούμ ταρατατζούμ (Ιαχές πλήθους, καμπάνες χτυπάνε, βεγγαλικά φωτίζουν τον ουρανό). Φτάσαμε στις μεγαλειώδης εκλογές στις 19 Φεβρουαρίου 1956.

Οι εκλογές που κερδίζουν ανέτως και χωρίς συναγωνισμό το βραβείο "Χρυσός Σκούφος" των εκλογομαγειρείων. Ένα απίστευτο, όσο και μεγαλειώδες, εκλογικό σύστημα που ονομάστηκε "τριφασικό" με εμπνευστή των μέγιστο λάτρη των θεσμών (από εκεί κληρονόμησε τον αντίστοιχο σεβασμό και ο ανηψιός) Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Ποια είναι η συνταγή για το τριφασικό? Παίρνουμε ως βάση το πλειοψηφικό, το οποίο το εφαρμόζουμε απαλά στις περιφέρειες που πλειοψηφεί η ΕΡΕ, προσθέτουμε ελάχιστη ενισχυμένη αναλογική εκεί που υπερτερεί γερά η ΕΡΕ και τέλος πασπαλίζουμε με απλή αναλογική εκεί που υπερτερεί η Δημοκρατική Ένωση.

Αποτέλεσμα: ΕΡΕ 47,38% και 165 έδρες, Δημοκρατική Ένωση 48,15% και 132 έδρες, τρείς έδρες πηγαίνουν σε ανεξάρτητους βουλευτές και για δεύτερη φορά (πρώτη εσκεμμένα από τον εκλογικό νόμο) έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση από το δεύτερο κόμμα. Μια από τις πραγματικά μεγάλες στιγμές του Μεγάλου Εθνάρχη (ουγκ).

Όμως δεν τελειώσαμε εδώ. Έχω υποσχεθεί και αυτό το +1, το οποίο είναι μια εξαιρετική περίπτωση που έδωσε ο θεός και δεν την είδαμε ποτέ να εφαρμόζεται.

Το 1954 η κυβέρνηση Παπάγου ψήφισε την αγριότερη μορφή πλειοψηφικού σε ευρεία περιφέρεια. Ουσιαστικά αυτό που έκανε ήταν να διαιρέσει την επικράτεια σε 14 μόνο περιφέρειες. Δυνητικά θα μπορούσε να υπάρξει (με τον κατάλληλο διαχωρισμό των περιφερειών) ακόμα και μονοκομματική βουλή. Φαντάζομαι τη μαγεία ενός τέτοιου εγχειρήματος, το οποίο μοιάζει ακόμα πιο φρικαλέο κι από το τριφασικό.

Σημειώσεις:

1) Τα εκλογικά συστήματα χωρίζονται κατά βάση σε τρείς κατηγορίες.

α) Πλειοψηφικό σύστηµα. Είναι το σύστηµα, κατά το οποίο σε κάθε εκλογική περιφέρεια εκλέγεται ο συνδυασµός ή ο υποψήφιος που παίρνει την πλειοψηφία των ψήφων. Το σύστηµα αυτό συνδυάζεται τόσο µε τη στενή εκλογική περιφέρεια και ιδίως εκείνη που εκλέγει ένα µόνο βουλευτή (µονοεδρική εκλογική περιφέρεια), όσο και µε την ευρεία εκλογική περιφέρεια που εκλέγει περισσότερους βουλευτές (πολυεδρική εκλογική περιφέρεια). Το πλειοψηφικό δίνει κυβερνήσεις με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά κοινοβούλιο με μικρή αντιπροσωπευτικότητα.

β) Αναλογικό σύστηµα. Λέγεται το σύστηµα, κατά το οποίο οι έδρες κάθε εκλογικής περιφέρειας κατανέµονται στους συνδυασµούς και τους µεµονωµένους υποψηφίους, οι οποίοι µετέχουν στις εκλογές, ανάλογα µε τις ψήφους που έλαβαν. Το σύστημα αυτό συνδυάζεται μόνο με την ευρεία περιφέρεια. Το αναλογικό σπανίως δίνει αυτοδύναμη κυβέρνηση, αλλά είναι το σύστημα με την ευρύτερη αντιπροσωπευτικότητα.

γ) Μικτό σύστημα (γνωστό ως ενισχυμένη αναλογική). Πρόκειται για έναν συνδυασμό των δυο προαναφερθέντων συστημάτων. Έχουμε, δηλαδή, ένα σχετικά αναλογικό σύστημα στην επικράτεια και ένα σχετικά πλειοψηφικό σύστημα στην εκάστοτε περιφέρεια. Το σύστημα αυτό συνδυάζεται τόσο με την στενή περιφέρεια, όσο και με την ευρεία. Τα μικτά συστήματα προσπαθούν να επιτύχουν και την ισχυρή κυβέρνηση του πλειοψηφικού, αλλά και την ευρεία ποικιλία πολιτικών σχηματισμών του αναλογικού.

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2007

Οι Πάνθηρες των Δρόμων

Σήμερα το πρωί, στο καφενείο που συνηθίζω να πίνω το καφεδάκι μου, εμφανίζεται χαμογελαστός ένας από τους τακτικούς πελάτες, κρατώντας ένα χαρτάκι στα χέρια του. Δυο φίλοι άρχισαν τα πειράγματα κι ενώ προσπαθούσα να καταλάβω, μου δίνει το χαρτί που κρατούσε και βλέπω αυτό:



Ήξερα για την ύπαρξη των Streetpanthers, ήξερα κι ότι υπήρχαν εδώ στο Ρέθυμνο 2-3 που έκαναν αυτή τη δουλειά, αλλά δεν το είχα ξαναδεί live.

Αφού τελείωσε η καζούρα και τα γελάκια, ρώτησα το΄"θύμα" αν τον είχε ενοχλήσει. Γελώντας μου απάντησε ότι εκεί που είχε παρκάρει καλά του έκαναν και ήταν όντως γάιδαρος. Τώρα θα προσπαθεί να είναι πιο προσεκτικός και να ψάχνει λίγο περισσότερο για θέση παρκαρίσματος.

Όντως αν το καλοσκεφτούμε είναι ένας ωραίος τρόπος να την πεις στον άλλον με χιούμορ, χωρίς ηλίθιους τσακωμούς. Βέβαια δεν ξέρω αν κάποιοι σαν τον γάιδαρο του μήνα Ιουνίου



θα φιλοτιμηθούν την επόμενη φορά να κάνουν μια βόλτα παραπάνω, η αν ο κύριος με το παπάκι



θα το ξανασκεφτεί πριν πιάσει με το τεράστιο όχημα του μια ολόκληρη αναπηρική θέση πάρκινγκ, αλλά τουλάχιστον κάποιοι από εμάς κάνουν μια ενεργή προσπάθεια για να καλυτερεύσουν τη ζωή στις πόλεις μας και τους αξίζει ένα μπράβο.



Υ.Γ. Επειδή έχω κάποια μικρή γνώση των τιμών εκτύπωσης, μπορώ να βεβαιώσω ότι το κόστος των αυτοκολλήτων είναι μικρό και περίπτωση λαμογιάς δεν φαίνεται να υπάρχει. Ευτυχώς!!!

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2007

Αναζητώντας το χαμένο ποστ

Τις τελευταίες μέρες έχουν συμβεί κοσμοϊστορικά γεγονότα.

Nίκησε ο Ολυμπιακός στας Ευρώπας, η Πασοκική διαμάχη μαίνεται αμείωτη, η κυβέρνηση παίρνει πίσω όσα υποσχέθηκε πριν τις εκλογές του... 2004 και η μεγάλη κυβερνητική παράταξη παρουσίασε το πρώτο της ρήγμα ονόματι Καράογλου (κάτι πρέπει να κάνουν στη ΝΔ με τους βορειοελλαδίτες που το όνομα τους αρχίζει από Κ, δεν μπορεί να είναι σύμπτωση), τα αμερικανά αναγνώρισαν τη γενοκτονία των Αρμενίων, ο Χριστόδουλος είναι στα τελευταία του και οι γιατροί ήδη κανιβαλίζουν το πτώμα του και μέσα σε όλα αυτά διάβασα και μια ενδιαφέρουσα ιστορία για το σύστημα υγείας στην Κούβα (παρεμπιπτόντως σήμερα βγαίνει στις αίθουσες και το Sicko, ενώ αναμένεται και το αντι-Sicko που τα χώνει στον Moore).

Έλα όμως που αυτό που τώρα μου συμβαίνει (μέγας Τζορντανέλι) με έχει ρίξει στο καναβάτσο και δεν μπορώ να πιάσω ούτε την λευκή πετσέτα...

Για να μην πολυλογώ, εδώ και δέκα μέρες περίπου, έπιασα "κανονική" δουλειά, όπερ εστί δουλειά πρωινή (9 to 5 τρόπον τινά). Σιγά τα ωά και δεν είμαι κι ο πρώτος. Ταυτοχρόνως, όμως, διατηρώ και τη νυχτερινή μου δουλειά, το οποίο σημαίνει ότι δουλεύω συνεχώς από τις 23:30 έως τις 16:00 της επομένης. Φαγάκι, μπανάκι (αν προκάμω ο βρωμιάρης) και ύπνος για κανά πεντάωρο, αν είμαι τυχερός.

Ομολογώ ότι η νυχτερινή δουλειά είναι χαλαρή και μου επιτρέπει πρόσβαση σε υπολογιστή και απεριόριστο χρόνο για γράψιμο, αλλά οι ρυθμοί των τελευταίων ημερών μου έχουν κάνει το μυαλό πουρέ και μπορώ να ασχοληθώ μόνο με την αβάσταχτη ελαφρότητα του ποδοσφαίρου, οπότε βγάζω το άχτι μου στο blog της gatti, αφού έχω ορκιστεί ότι για μπάλα στο δικό μου blog δεν θα γράψω ποτέ.

Σήμερα ύπνο δεν έχω (τι άθλια έκφραση 5 το απόγευμα) και είπα να ασχοληθώ λίγο με το μπλογκάκι μου, αλλά...

Λέω να κάνω υπομονή για μια βδομάδα ακόμη (τότε τελειώνει η νυχτερινή) κι αν καταφέρω κανένα βραδάκι να συγκροτήσω μια ολοκληρωμένη σκέψη, χωρίς να αρχίσω να βλέπω, πράσινες, κόκκινες και κίτρινες πεταλούδες, να ποστάρω επιτέλους (αυτό με την Κούβα και τον δολοφόνο του Γκεβάρα με έχει εξιτάρει). Άσε που οραματίζομαι ένα αύριο λίγο πιο δραστήριο και ευχάριστο για μένα και έχω βαλθεί να το οργανώσω.

Τέλος πάντων, λέω να πάω για ύπνο τώρα...

Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2007

Life's A Piece Of Shit, When You Look At It

Life's a laugh and death's a joke, it's true, you'll see it's just a show...

Επειδή καμιά φορά ξεχνιέμαι, υπάρχει κάτι που να μου το θυμίζει



Η ζωή ακόμα κι όταν γίνεται κηδεία, έχει πολύ μεγάλη πλάκα κι ακόμα και πάνω στο σταυρό του μαρτυρίου μια ανάσα χρειάζεται για να μπορείς να σφυρίξεις...


Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2007

Πανωδεξιός ή κατωαριστερός?

Προσφάτως μέσω του κυρίου Κουσουράτου
έλαβα γνώση μιας, ας την πούμε, πιο επίπεδης αντίληψης του πολιτικού φάσματος, που αντικαθιστά την γνωστή ευθεία γραμμή (πολλή γεωμετρία έπεσε) που ορίζεται από την αριστερά και τη δεξιά.

Προσπερνώ τις κουσούρικες αντιρρήσεις θεωρώντας ότι το κοινωνικο-οικονομικό σύστημα συντεταγμένων που προτείνεται με ικανοποιεί (άλλωστε λοιπές παράμετροι που απουσιάζουν από το σύστημα, όπως οικολογία, θρησκεία κλπ, μπορούν να μπουν σε μια πό τις δυο συντεταγμένες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) και παραθέτω τα δυο επίπεδα συστήματα που βρήκα στο blog του Σπύρου Ντόβα, πολιτευόμενου με την Φιλελεύθερη Συμμαχία.

Το πρώτο είναι ένας πονηρός ρόμβος, σχετικά αναξιόπιστος, που εμφανίζει τους φιλελεύθερους πάνω, τους κρατιστές κάτω, τους αριστερούς... αριστερά και τους δεξιούς... δεξιά, αφήνοντας ένα ωραίο τετραγωνάκι στο κέντρο για τους (ναι, το μαντέψατε) κεντρώους.



Η κόκκινη κουκίδα στην εικόνα είναι η αφεντομουτσουνάρα μου. Αν θέλετε να γίνετε κι εσείς κόκκινη κουκίδα κάντε το κουίζ των δέκα ερωτήσεων

Το δεύτερο είναι ένα πιο αναλυτικό και αρκετά πιο σοβαρό σύστημα, που δεν έχει ρομβοποιηθεί για να εμφανίζει τους φιλελεύθερους πάνω από τους άλλους, και στον οριζόντιο (οικονομικό) άξονα έχει τον κλασικό αριστερά-δεξιά διαχωρισμό, με τον κομμουνισμό ως αριστερά και τον νεο-φιλελευθερισμό ως δεξιά, ενώ στον κάθετο (κοινωνικό) άξονα έχει τον διαχωρισμό απολυταρχικός-ελευθερόφρων, με τον φασισμό πάνω και τον αναρχισμό κάτω.



Όπως βλέπουμε το τετράγωνο στην πάνω αριστερά γωνία τοποθετούμε τις σοσιαλιστικές δικτατορίες π.χ. Πολ Ποτ ή Στάλιν, στην πάνω δεξιά δικτατορίες της ελεύθερης οικονομίας π.χ. Πινοσέτ, στην κάτω δεξιά τους αναρχο-φιλελεύθερους και στην κάτω αριστερή τους αναρχο-κομμουνιστές. Οι δύο τελευταίοι δεν έχουν κάνει ακόμα κυβερνήσεις.

Για να μην γεμίζώ το κείμενο με εικόνες, σχηματικά μπορούμε να τοποθετήσουμε στο πάνω δεξιά κομμάτι όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, πάνω πάνω και στη μέση τους Ναζί και κάτω αριστερά αναρχοκομμούνια σαν τον Γκάντι, τον Μαντέλα και τον... S_Pablo



Πάλι κόκκινη κουκίδα? Ας είναι, στο site PoliticalCompass μπορείτε να κάνετε κι εσείς το τεστ, να δείτε που βρίσκονται πολιτικοί, προσωπικότητες και κόμματα (δεν πιστεύω να αναρωτιέστε που βρίσκονται οι δικοί μας ηγέτες. Πάνω δεξιά, πάντα), καθώς και να βρείτε την πολιτική βιβλιογραφία που σας ταιριάζει (γενικώς αρκετά σωστή, μέχρι και Κροπότκιν προτείνει στους κατωαριστερούς)

Τέλος, κάτι ακόμα ενδιαφέρον που βρήκα στο blog του κυρίου Ντόβα είναι ένα ερωτηματολόγιο για τις Ολλανδικές εκλογές που βοηθάει τους ψηφοφόρους να κατανοήσουν ποιο κόμμα τους αντιπροσωπεύει περισσότερο. Να μια χρήσιμη ιδέα για τις επόμενες εκλογές (αν και θα είναι δύσκολο να έχουμε ξεκάθαρες απαντήσεις για όλα τα θέματα).

Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου 2007

Bye Bye Life (and All That Jazz)

(Ορισμός: And all that Jazz είναι ένας αμερικάνικος ιδιωματισμός που σημαίνει: και όλα τα συναφή)

Εν μέσω εκλογών και για την ακρίβεια το πρωί των εκλογών, στο ζάπινγκ ανάμεσα στα πρωινά πάνελ, το Μακεδονία TV έκανε την έκπληξη προβάλλοντας την ταινία All That Jazz του Bob Fosse (ελλ. τίτλος "Η Παράσταση Αρχίζει") και δόξα τω θεώ μου θύμισε αυτό το πραγματικά μεγάλο αριστούργημα.

Η ταινία αφορά στην ιστορία ενός σκηνοθέτη-χορογράφου, του Joe Gideon (Roy Scheider), ο οποίος ετοιμάζει την επόμενη παράσταση του στο Broadway, ενώ παράλληλα τελειώνει την κινηματογραφική του ταινία.

Εν μέσω υπερκόπωσης, ναρκωτικών, αλκοόλ και ατελείωτου sex παθαίνει έμφραγμα και παρά τις απέλπιδες προσπάθειες της πρώην γυναίκας του (Leland Palmer), της κόρης του (Erzsebet Foldi) και της φίλης του (Ann Reinking) να τον φέρουν στον "ίσιο" δρόμο, τελικά πεθαίνει.

Η ταινία ουσιαστικά πραγματεύεται το αδιέξοδο του ίδιου του Fosse, στην προσπάθεια του να ολοκληρώσει την ταινία του Lenny (με θέμα τη ζωή του κωμικού Lenny Bruce) και παράλληλα να ανεβάσει στο θέατρο την παράσταση του Chicago και τα αυτοβιογραφικά στοιχεία δεν τελειώνουν εκεί, αφού η Reinking υπήρξε όντως ερωμένη του, ενώ ο Cliff Gorman, που παίζει τον ήρωα της ταινίας που σκηνοθετεί ο Gideon ήταν ο πρωταγωνιστής του θεατρικού Lenny (στην ταινία τον υποδύθηκε ο Dastin Hoffman).

Το All That Jazz, συχνά συγκρίνεται με το 8 1/2 και όχι άδικα αφού είναι σαφείς οι επιρροές από την ταινία του Fellini, αν και κατά την ταπεινή μου άποψη ο μεγάλος Fosse ξεπερνά τον μεγάλο ιταλό σκηνοθέτη.

Ένα κύριο χαρακτηριστικό της ιδιοφυίας του Fosse σε αυτήν την ταινία είναι ο τρόπος που ενσωματώνει τα χορευτικά. Συνήθως τα μιούζικαλ κουράζουν και εκνευρίζουν με τα αναίτια ξεσπάσματα των χαρακτήρων σε χορούς και τραγούδια, που αντικαθιστούν τους διαλόγους.

Ο Fosse το ξεπερνά αυτό αφού τα χορευτικά είναι είτε μέρος της παράστασης που ανεβάζει, όπως το εκπληκτικό Take Off With Us (προσέξτε την αλλαγή από τη μέση και μετά με το Air-Otica και τα μούτρα των παραγωγών)


είτε παιχνίδια που παίζουν οι ήρωες μεταξύ τους, όπως αυτή η σκηνή όπου η φίλη και η κόρη του Gideon κάνουν μια αυτοσχέδια παράσταση (Everything Old Is New Again - Peter Allen)




είτε (κι εδώ είναι το πραγματικά ιδιοφυές κομμάτι) μέσα στις παραισθήσεις που έχει ο ήρωας του λόγω των ναρκωτικών και της ασθένειας του, όπως αυτές οι σκηνές μέσα στο νοσοκομείο (You Better Change Your Ways - Ann Reinking και Some Of These Days - Erzsebet Foldi)






και φυσικά η μεγαλειώδης 10λεπτη σεκάνς του τέλους όπου ο Gideon πεθαίνει διασκευάζοντας μαζί με τον εξαιρετικό Bob Vereen το Bye Bye Love σε Bye Bye Life (εκπληκτικός ο Vereen και ως περφόρμερ, αλλά και με τη σάτιρα των celebrity εκπομπών)


Αν προσέξατε σε αυτή τη σκηνή την Jessica Lange, παίζει τον Θάνατο (απίστευτο σκηνοθετικό έυρημα, αν είναι έτσι ο θάνατος πάρε με τώρα) ο οποίος σε όλη την ταινία παίζει φλερτάρωντας με τον παραπαίοντα Gideon.

Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2007

Η κοινή γνώμη και το μέλλον της χώρας

Ανέκδοτο που άκουσα σήμερα στην εκπομπή του Λάλα στο Star:

Ένα δωδεκάχρονο παιδί ρωτάει τον πατέρα του τι είναι η πολιτική. Ο πατέρας, εμφανώς ικανοποιημένος που ο γιός του αρχίζει να ενδιαφέρεται του απαντάει με ένα παράδειγμα.

"Άκου παιδί μου. Μια χώρα είναι σαν την οικογένεια μας. Η μαμά είναι η κυβέρνηση, κανονίζει τα πάντα. Εγώ είμαι το μεγάλο κεφάλαιο, φέρνω τα χρήματα. Η υπηρέτρια είναι η εργατική τάξη, κάνει όσες δουλειές χρειάζονται να γίνουν. Εσύ είσαι η κοινή γνώμη, βλέπεις και κρίνεις και τέλος το μωρό μας είναι το μέλλον.

Σκέψου τα αυτά που σου είπα και το ξανασυζητάμε αύριο."

Κατά τη διάρκεια της νύχτας ο μικρός ακούει το μωρό να κλαίει και τρέχει να δει τι συμβαίνει. Βλέπει ότι το μωρό έχει "λερωθεί" και πηγαίνει να το πει στους γονείς του, όμως όταν φτάνει στο δωμάτιο τους, βλέπει τη μαμά να κοιμάται και τον μπαμπά να λείπει. Ακούει εκείνη τη στιγμή θόρυβο από το δωμάτιο υπηρεσίας, πηγαίνει να δει και βλέπει τον μπαμπά του και την υπηρέτρια στα τέσσερα.

Πανικόβλητος σκέφτεται τι να κάνει. Να διακόψει τον πατέρα του και να τον ενοχλήσει ή να ξυπνήσει τη μητέρα του με τον κίνδυνο να μάθει την απιστία του πατέρα? Τελικώς, αποφασίζει να κάνει την πάπια και να πάει για ύπνο.

Την επόμενη μέρα πηγαίνει ο πατέρας στον γιό και τον ρωτάει αν σκέφτηκε αυτά που είχαν πει τη χτεσινή μέρα.

"Βέβαια πατέρα και κατέληξα στα εξής. Όταν η κυβέρνηση κοιμάται, το μεγάλο κεφάλαιο πηδάει την εργατική τάξη, η κοινή γνώμη σιωπά και το μέλλον της χώρας είναι βουτηγμένο στα σκατά"

Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2007

Each Man Kills the Thing He Loves

Όταν ενώ βαριέσαι αφόρητα μια ταινία (εκτός αν την βρίσκεις με τη θέαση καλογυαλισμένων και καλογυμνασμένων αντρικών σωμάτων, κάτι που δεν συμβαίνει με τον υποφαινόμενο) κάθεσαι να την δεις μέχρι το σημείο που η Jeanne Morreau τραγουδάει ένα κομμάτι από ένα ποίημα




ξέρεις ότι αυτό το ποίημα μιλάει στην καρδιά σου. (Το απόσπασμα είναι από τον Καυγατζή του Φασμπίντερ)

Η Μπαλάντα των Φυλακών του Ρήντιγκ ήταν το τελευταίο γραπτό έργο του Oscar Wilde, το οποίο δεν χωράει εδώ, αλλά για όποιον ενδιαφέρεται υπάρχει εδώ. Το έγραψε υπό το όνομα C.3.3 (κτίριο, όροφος, κελί) μετά από την φυλάκιση του στις φυλακές του Ρήντινγκ, αφού είχε κριθεί ένοχος για ομοφυλοφιλία (η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή) και έμπνευση του υπήρξε ο συγκρατούμενος του Charles Wooldridge, ο οποίος εκτελέστηκε εκείνη την περίοδο για τον φόνο της γυναίκας του.

Το "επίσημο" θέμα του ποιήματος είναι η θανατική ποινή:

For oak and elm have pleasant leaves
That in the spring-time shoot:
But grim to see is the gallows-tree,
With its adder-bitten root,
And, green or dry, a man must die
Before it bears its fruit!


βλέποντας με κάποιον θαυμασμό τον μελλοθάνατο που αναμένει καρτερικά την τελευταία του μέρα:

He did not wring his hands nor weep,
Nor did he peek or pine,
But he drank the air as though it held
Some healthful anodyne;
With open mouth he drank the sun
As though it had been wine!


αλλά βασικό μοτίβο του είναι η συγχώρεση, η οποία κατά τον Wilde είναι περισσότερο αναγκαία, όσο μεγαλύτερο είναι το έγκλημα:

For each man kills the thing he loves,
Yet each man does not die.


Φυσικά ο δικός του, προσωπικός πόνος για τις συνθήκες φυλάκισης δεν λείπει:

I walked, with other souls in pain

και

Upon that little tent of blue
Which prisoners call the sky,
And at every wandering cloud that trailed
Its raveled fleeces by.

όμως τελικά αυτό το ποίημα είναι μια ακόμα κατηγορία κατά του Λόρδου Alfred Douglas, αλλά και όλων αυτών που σκοτώνουν ότι αγαπούν:

And all men kill the thing they love,
By all let this be heard,
Some do it with a bitter look,
Some with a flattering word,
The coward does it with a kiss,
The brave man with a sword!

Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου 2007

Nevermore!!!

(Στον πάτο υπάρχει διαμαντάκι)

Αφού (ξανα)βρήκα την παιδική μου αθωότητα, είπα να (ξανα)βρω και την παιδική μου... ενοχή. Την ατελείωτη λατρεία για τις φανταστικές ιστορίες τρόμου.

Και ποια η καλύτερη εισαγωγή στον τρόμο για ένα παιδί, από τον πολυαγαπημένο Edgar Allan Poe και φυσικά το πιο διάσημο ποίημα του The Raven. Έπεσα λοιπόν σε αυτήν την απαγγελία από τον, σκιαχτικό από μόνο του, Christopher Walken και τη μεταφέρω κι εδώ, εξαιρετικά αφιερωμένη στη δική μου Lenore.



Once upon a midnight dreary, while I pondered weak and weary,
Over many a quaint and curious volume of forgotten lore,
While I nodded, nearly napping, suddenly there came a tapping,
As of some one gently rapping, rapping at my chamber door.
'Tis some visitor,' I muttered, 'tapping at my chamber door -
Only this, and nothing more.'

Ah, distinctly I remember it was in the bleak December,
And each separate dying ember wrought its ghost upon the floor.
Eagerly I wished the morrow; - vainly I had sought to borrow
From my books surcease of sorrow - sorrow for the lost Lenore -
For the rare and radiant maiden whom the angels named Lenore -
Nameless here for evermore.

And the silken sad uncertain rustling of each purple curtain
Thrilled me - filled me with fantastic terrors never felt before;
So that now, to still the beating of my heart, I stood repeating
'Tis some visitor entreating entrance at my chamber door -
Some late visitor entreating entrance at my chamber door; -
This it is, and nothing more,'

Presently my soul grew stronger; hesitating then no longer,
'Sir,' said I, 'or Madam, truly your forgiveness I implore;
But the fact is I was napping, and so gently you came rapping,
And so faintly you came tapping, tapping at my chamber door,
That I scarce was sure I heard you' - here I opened wide the door; -
Darkness there, and nothing more.

Deep into that darkness peering, long I stood there wondering, fearing,
Doubting, dreaming dreams no mortal ever dared to dream before
But the silence was unbroken, and the darkness gave no token,
And the only word there spoken was the whispered word, 'Lenore!'
This I whispered, and an echo murmured back the word, 'Lenore!'
Merely this and nothing more.

Back into the chamber turning, all my soul within me burning,
Soon again I heard a tapping somewhat louder than before.
'Surely,' said I, 'surely that is something at my window lattice;
Let me see then, what thereat is, and this mystery explore -
Let my heart be still a moment and this mystery explore; -
'Tis the wind and nothing more!'

Open here I flung the shutter, when, with many a flirt and flutter,
In there stepped a stately raven of the saintly days of yore.
Not the least obeisance made he; not a minute stopped or stayed he;
But, with mien of lord or lady, perched above my chamber door -
Perched upon a bust of Pallas just above my chamber door -
Perched, and sat, and nothing more.

Then this ebony bird beguiling my sad fancy into smiling,
By the grave and stern decorum of the countenance it wore,
'Though thy crest be shorn and shaven, thou,' I said, 'art sure no craven.
Ghastly grim and ancient raven wandering from the nightly shore -
Tell me what thy lordly name is on the Night's Plutonian shore!'
Quoth the raven, 'Nevermore.'

Much I marvelled this ungainly fowl to hear discourse so plainly,
Though its answer little meaning - little relevancy bore;
For we cannot help agreeing that no living human being
Ever yet was blessed with seeing bird above his chamber door -
Bird or beast above the sculptured bust above his chamber door,
With such name as `Nevermore.'

But the raven, sitting lonely on the placid bust, spoke only,
That one word, as if his soul in that one word he did outpour.
Nothing further then he uttered - not a feather then he fluttered -
Till I scarcely more than muttered 'Other friends have flown before -
On the morrow will he leave me, as my hopes have flown before.'
Then the bird said, 'Nevermore.'

Startled at the stillness broken by reply so aptly spoken,
'Doubtless', said I, 'what it utters is its only stock and store,
Caught from some unhappy master whom unmerciful disaster
Followed fast and followed faster till his songs one burden bore -
Till the dirges of his hope that melancholy burden bore
Of "Never-nevermore."'

But the raven still beguiling all my sad soul into smiling,
Straight I wheeled a cushioned seat in front of bird and bust and door;
Then, upon the velvet sinking, I betook myself to linking
Fancy unto fancy, thinking what this ominous bird of yore -
What this grim, ungainly, gaunt, and ominous bird of yore
Meant in croaking 'Nevermore.'

This I sat engaged in guessing, but no syllable expressing
To the fowl whose fiery eyes now burned into my bosom's core;
This and more I sat divining, with my head at ease reclining
On the cushion's velvet lining that the lamp-light gloated o'er,
But whose velvet violet lining with the lamp-light gloating o'er,
She shall press, ah, nevermore!

Then, methought, the air grew denser, perfumed from an unseen censer
Swung by Seraphim whose foot-falls tinkled on the tufted floor.
'Wretch,' I cried, 'thy God hath lent thee - by these angels he has sent thee
Respite - respite and nepenthe from thy memories of Lenore!
Quaff, oh quaff this kind nepenthe, and forget this lost Lenore!'
Quoth the raven, 'Nevermore.'

'Prophet!' said I, `thing of evil! - prophet still, if bird or devil! -
Whether tempter sent, or whether tempest tossed thee here ashore,
Desolate yet all undaunted, on this desert land enchanted -
On this home by horror haunted - tell me truly, I implore -
Is there - is there balm in Gilead? - tell me - tell me, I implore!'
Quoth the raven, 'Nevermore.'

'Prophet!' said I, 'thing of evil! - prophet still, if bird or devil!
By that Heaven that bends above us - by that God we both adore -
Tell this soul with sorrow laden if, within the distant Aidenn,
It shall clasp a sainted maiden whom the angels named Lenore -
Clasp a rare and radiant maiden, whom the angels named Lenore?'
Quoth the raven, 'Nevermore.'

'Be that word our sign of parting, bird or fiend!' I shrieked upstarting -
'Get thee back into the tempest and the Night's Plutonian shore!
Leave no black plume as a token of that lie thy soul hath spoken!
Leave my loneliness unbroken! - quit the bust above my door!
Take thy beak from out my heart, and take thy form from off my door!'
Quoth the raven, 'Nevermore.'

And the raven, never flitting, still is sitting, still is sitting
On the pallid bust of Pallas just above my chamber door;
And his eyes have all the seeming of a demon's that is dreaming,
And the lamp-light o'er him streaming throws his shadow on the floor;
And my soul from out that shadow that lies floating on the floor
Shall be lifted - nevermore!

Κι επειδή μπορεί να σκιαχτήκατε, έψαξα και βρήκα ένα μικρό ταινιάκι που είχε φτιάξει ο Tim Burton το 1982, με την τεχνική του stop motion, για το μεγάλο ίνδαλμα του, τον Vincent Price, ο οποίος και συμμετέχει σε αυτό το μικρό αριστούργημα.

Δευτέρα 27 Αυγούστου 2007

Οι ασύμμετρες απειλές και η χώρα που γέννησε τη συμμετρία

Συμμετρία

Λέξη ελληνική και σύνθετη από τις λέξεις συν και μέτρο. Θεωρητικώς και πρακτικώς αμετάφραστη σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα, είναι μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του ανθρώπινου πνεύματος, που οφείλουμε στους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και μαθηματικούς. Μεγάλο ρόλο έχει διαδραματίσει στη Γεωμετρία του Ευκλείδη και στα δίπολα της ελληνικής φιλοσοφίας, κυρίως του Ηράκλειτου και του Αριστοτέλη.

Κοινώς, συμμετρία ονομάζουμε την αρμονία που παρατηρείται είτε ανάμεσα στα μέρη που αποτελούν ένα αντικείμενο, είτε ανάμεσα σε διαφορετικά πράγματα και πηγάζει από κανονικές αναλογίες. (Live-pedia)




Ασύμμετρος Απειλή

Ενδιαφέρον ορισμός δίδεται από την Wikipedia στο λήμμα Assymetric Warfare, αλλά λόγω απίστευτης τεμπελιάς αντιγράφω την υπέροχη μετάφραση που έκανε η Εργατική Ως Μέλισσα Θεά Αφροδίτη (ελπίζω να μην κατηγορηθώ για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας):

"Ο όρος αυτός καθιερώθηκε προκειμένου ν΄ αντιμετωπισθούν σύγχρονες "δυναμικές" δράσης στις οποίες και παρατηρούνται νέες τακτικές και χρήσεις όπλων, πέρα από τα γνωστά καθιερωμένα. Παρά ταύτα για τις ασύμμετρες απειλές (asymmetric threats) και τον ασύμμετρο πόλεμο (asymmetric warfare) δεν υπάρχουν απόλυτα συμφωνημένοι ορισμοί και τούτο προκειμένου οι σχεδιασμοί να προλαμβάνουν πιθανές δράσεις και μέσα. Έτσι ο όρος χρησιμοποιείται επίσης ευρύτατα και από ειδικές αστυνομικές δυνάμεις καταστολής και ιδιαίτερα σε θέματα περισσότερο αποτροπής παρά αντιμετώπισης επαπειλούμενων τρομοκρατικών προσβολών - επιθέσεων.

Γενικά, ασύμμετρος θεωρείται ο πόλεμος που διενεργείται από οργανωμένες μη-συμβατικές ομάδες, βασίζεται στην αναίρεση των κανόνων του δικαίου και του δικαίου του πολέμου, ενώ χρησιμοποιεί κυρίως χαμηλού σχετικά κόστους όπλα και επιχειρησιακή δράση που προκαλεί όμως, δυσανάλογα, μεγάλου (ασύμμετρου) κόστους αποτελέσματα στον υπέρτερο αντίπαλο, τόσο σε ανθρώπινες ζωές και υλικό όσο και σε ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος.

Κύριος δε σκοπός του δεν είναι ασφαλώς η αναμέτρηση αλλά η εξασθένιση/κάμψη της αποφασιστικότητας και της αποτελεσματικής χρήσης των συντελεστών ισχύος του υπέρτερου αντιπάλου."

Κοινώς μιλάμε για το γνωστό μας αντάρτικο, μόνο που απ' ότι φαίνεται οι αντάρτες βγήκαν από τις πόλεις και μπήκαν στα δάση.

Ουσιαστικά αυτή είναι η νέα τάση της μόδας στην πολιτική ζωή του τόπου και ξεκίνησε από το χθεσινό υπουργικό συμβούλιο. Το υπέροχο αυτό μοντέλο, το οποίο αναμένεται να φορεθεί ως καθημερινό ένδυμα μέχρι και τις 16 Σεπτεμβρίου, χρησιμεύει και ως "αντιευθυνική" πανοπλία για κυβερνητικά στελέχη και φιλοκυβερνητικά παπαγαλάκια.

Έτσι απλά, χωρίς καμιά άλλη εξήγηση, η πλήρης παράλυση του κρατικού μηχανισμού δικαιολογείται, αφού κάποιοι ανθέλληνες αποφάσισαν να καταστρέψουν τη χώρα.

Τώρα γιατί δεν υπάρχει ευθύνη που κάποιοι τυχάρπαστοι αντάρτες κατάφεραν να αλωνίζουν μέσα σε ένα, υποτίθεται, οργανωμένο κράτος είναι μια απορία που μάλλον δεν θα απαντηθεί από κανέναν...

Κυριακή 26 Αυγούστου 2007

Μια προσωπική πύρινη εμπειρία

Κάποια στιγμή, πριν από αρκετό καιρό, χρειάστηκε να βρεθώ αντιμέτωπος με ένα απανθρακωμένο πτώμα. Δεν έχει σημασία που, πως και γιατί, αλλά θέλω να μοιραστώ αυτήν την εμπειρία, για λόγους που ελπίζω να γίνουν προφανείς.

Ένα αυτοκίνητο στις φλόγες, μια ομάδα πυροσβεστών, ΕΚΑΒίτων και διασωστών, το όλον του σκηνικού. Η μυρωδιά της καμμένης ανθρώπινης σάρκας, αποκρουστική, περισσότερο στο μυαλό παρά στη μύτη και η όψη του απαλλαγμένου από χαρακτηριστικά προσώπου, μια φρικτή μάσκα τρόμου. Όμως, έμεινα εκεί, στην περισυλλογή των υπολειμάτων, στην τοποθέτηση στη γνωστή σακούλα, στη μεταφορά στο ασθενοφόρο, χωρίς δισταγμό ούτε καν μια δεύτερη σκέψη.

Πέρασε πάνω από μισή ώρα αφού είχα φύγει για ν' αρχίσουν οι πρώτες σκέψεις. Τι ακριβώς έγινε, πως έγινε. Σήμερα αναρωτιέμαι, πως ο άνθρωπος που βάζει τα κλάμματα βλέποντας τις φωτιές στην Ζαχάρω, στάθηκε ατάραχος πάνω από ένα διαμελισμένο πτώμα και χωρίς ούτε μια μικρή σύσπαση του προσώπου έκλεισε το φερμουάρ.

Έδωσα την απάντηση μόνος μου. Όταν πράττεις δεν σκέφτεσαι, ούτε νιώθεις. Όταν έχεις συναίσθηση της ευθύνης που αναλαμβάνεις, δεν χωρούν συναισθηματισμοί και κούφια λόγια. Δεν έχεις τον χρόνο. Είσαι εκεί, πρώτα αντιμέτωπος με τον εαυτό σου και μετά με τη φρίκη του γεγονότος. Αν έχεις τα κότσια στέκεσαι, αν όχι λυγίζεις και φεύγεις.

Βλέπω κι ακούω τους πολιτικούς να νιώθουν. Οργή, οδύνη, αποτροπιασμό. Όλα εκτος από ντροπή και σκέφτομαι ότι γι' αυτό νιώθουν. Γιατί δεν πράττουν.

Σάββατο 25 Αυγούστου 2007

Η "Γενοκτονία" των Οινοφύτων

Τις τελευταίες μέρες έγινε γνωστό το θέμα της μόλυσνης του ποταμού Ασωπού, έπειτα από πρωτοβουλία του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ. Τα δεδομένα της υπόθεσης είναι πολύ απλά. 180 περίπου εταιρίες στην περιοχή επεξεργάζονται βαρέα μέταλλα, τα οποία και διοχετεύουν στον ποταμό, ο οποίος, πλέον, έχει γίνει κόκκινος.

Οι μετρήσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους δείχνουν ότι η συγκέντρωση εξασθενούς χρωμίου στο νερό του Ασωπού ξεπερνά τα 50.000 μg/κυβικό μέτρο. Για να γίνει αντιληπτό το τερατώδες αυτού του αριθμού, πρέπει να αναφέρουμε την πιο γνωστή περίπτωση μόλυσνης από εξασθενές χρώμιο, την υπόθεση Χίκνεϊ.

Στο Χίκνεϊ της Νότιας Καλιφόρνιας, μια εταιρία παραγωγής ρεύματος μόλυνε το νερό της περιοχής με εξασθενές χρώμιο. Η ανάλυση που είχε γίνει είχε δείξει συγκέντρωση 22 μg/κυβικό μέτρο. Μιλάμε δηλαδή για συγκέντρωση στον Ασωπό περίπου 2.500 φορές μεγαλύτερη απ' ότι στο Χίκνεϊ.

Αν αναλογιστούμε την "επιδημία" καρκίνου του πνεύμονα που εμφανίστηκε στο Χίκνεϊ και με δεδομένη την διόγκωση του προβλήματος, λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης εξασθενούς χρωμίου, μπορούμε άνετα να μιλήσουμε για δολοφονική επίθεση κατά των 30.000 κατοίκων της γύρω περιοχής.

Οι κάτοικοι έχουν ξεσηκωθεί και είναι έτοιμοι για οποιαδήποτε κίνηση χρειαστεί, ενώ στο πλευρό τους προστρέχει η κυρία Έριν Μπρόκοβιτς, γνωστή από την ομώνυμη ταινία (που πραγματευόταν την υπόθεση Χίκνεϊ), η οποία εμφανίζεται διατεθειμένη, αρχικά να προσφύγει στον Ο.Η.Ε. και ακολούθως να μεταβεί στη χώρα μας για να βοηθήσει στις κινητοποιήσεις των κατοίκων.

Περισσότερα για την Έριν Μπρόκοβιτς και τον Ασωπό στα Νέα και το ρεπορτάζ της Εύης Σαλτού

Παρασκευή 10 Αυγούστου 2007

Η ζωή και δυο μπυρίτσες ακόμα

Η ιστορία είναι παλιά, αλλά εγώ τη διάβασα σχετικά πρόσφατα στην εφημερίδα Sportday από τον Χρίστο Χαρλαμπόπουλο, έναν εκ των κορυφαίων, σοβαροτέρων και λιγοστών σκεπτόμενων αθλητικογράφων. Θεωρητικά είναι αληθινή αλλά δεν ενθυμούμαι πρόσωπα και περιοχές. Ελπίζω να τη μεταφέρω σωστά.

Κάποιος καθηγητής μπαίνει στην αίθουσα του πανεπιστημίου που διδάσκει με ένα γυάλινο βάζο και μια κούτα. Αρχικά βγάζει από την κούτα μερικές πέτρες και τις αδειάζει στο βάζο μέχρι να το γεμίσει.

Είναι γεμάτο το βάζο? ρωτάει τους απορημένους φοιτητές του.

Ναι, ήταν η απάντηση.

Στη συνέχεια, χωρίς να μιλήσει πήρε από την κούτα μερικά βοτσαλάκια, τα πρόσθεσε στο βάζο και κουνωντας το άφησε τα μικρά βότσαλα να κυλήσουν ανάμεσα στις πέτρες, μέχρι να μη χωράνε άλλα.

Τώρα είναι γεμάτο? ξαναρώτησε.

Πάλι καταφατική η απάντηση, αλλά ο καθηγητής δεν είχε τελειώσει. Πήρε από την κούτα μια σακούλα με άμμο και άρχισε να την αδειάζει στο βάζο μεχρι να γεμίσουν όλα τα κενά ανάμεσα στις πέτρες και τα βότσαλα.

Τώρα, γέμισε το βάζο?

Ναι, ήταν πάλι η απάντηση.

Ο καθηγητής, χαμογελώντας, βγάζει από την κούτα δυο μπύρες και τις αδειάζει μέσα στο βάζο μέχρι να ξεχειλίσει, οπότε ρωτάει για τελευταία φορά. Τώρα το βάζο είναι γεμάτο?

ΝΑΙ!!!

Τώρα, λέει, θέλω να θεωρήσετε ότι αυτό το βάζο είναι η ζωή σας.

Οι πέτρες είναι τα σημαντικά πράγματα στη ζωή. Οι οικογένεια σας, ο σύντροφός σας, οι φίλοι σας, η υγεία σας. Είναι τόσο σημαντικά που και μόνο αυτά φτάνουν για να γεμίσουν τη ζωή σας.

Τα βοτσαλάκια είναι τα λιγότερο σημαντικά πράγματα, όπως η δουλειά σας, οι σπουδές σας, τα χρήματα και τα υλικά αγαθά. Γεμίζουν περισσότερο τη ζωή, αλλά αν τα βάλετε πρώτα μέσα στο βάζο δεν θα υπάρχει χώρος για τις πέτρες.

Η άμμος είναι τα μικροπράγματα που κάνουν τη ζωή ομορφότερη, το παιχνίδι, η διασκέδαση, τα μικροενδιαφέροντα μας. Κι αυτά γεμίζουν ακόμα περισσότερο τη ζωή μας, αλλά αν μπουν πρώτα στο βάζο, δεν θα υπάρχει χώρος ούτε για τις πέτρες, ούτε για τα βότσαλα.

Οι φοιτητές άκουγαν σιωπηλοί, ώσπου ένας εξ αυτών ρώτησε. Καλά όλα αυτά αλλά οι μπύρες?

Να θυμάστε, απάντησε ο καθηγητής, ότι όσο στριμωγμένοι κι αν είστε, όσο γεμάτη κι αν είναι η ζωή σας, ΠΑΝΤΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΩΡΟΣ ΓΙΑ ΔΥΟ ΜΠΥΡΙΤΣΕΣ.

Τρίτη 3 Ιουλίου 2007

Αναδάσωση τώρα???

Στο blog Υγιεινή Διατροφή, με αφορμή την πυρκαγιά στην Πάρνηθα,δημοσιεύθηκε ένα άρθρο του κου Παύλου Κωνσταντινίδη, ερευνητή του ΕΘ.Ι.Α.ΓΕ, το οποίο ουσιαστικά θέτει το ζήτημα της αναδάσωσης σε άλλη βάση.

Το βασικό μήνυμα του κειμένου είναι ότι τα δάση καίγονται εδώ και χιλιάδες χρόνια και κατα τη διάρκεια αυτών των χρόνων αναγεννιούνται χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Το χειρότερο όλων είναι ότι οι προσπάθειες αναδάσωσης, σύμφωνα με τον κο Κωνσταντινίδη, γίνονται με εντελώς λανθασμένο τρόπο, αφού δεν υπάρχει σωστή διαχείρηση των καμένων υλικών και τα φυτά που χρησιμοποιούνται για την αναδάσωση είναι ως επί των πλείστων άσχετα με την χλωρίδα που προϋπήρχε.

Η δική μου, αρχική αντίδραση ήταν αρνητική επί του θέματος και εν πολλοίς συνεχίζει να είναι και θα εξηγήσω παρακάτω γιατί, αλλά η έντονη διαμάχη που δημουργήθηκε με ώθησε να κάνω τη μικρή, δική μου έρευνα επί του θέματος.

Κατ' αρχάς ο κος Κωνσταντινίδης, ουσιαστικά μας λέει ότι η πυρκαγιά είναι κατά κάποιο τρόπο αναγκαία για την επιβίωση των δασών. Η πρώτη αντίδραση σε αυτό μόνο ειρωνική μπορεί να είναι, αλλά με μια προσεκτικότερη μελέτη ανακαλύπτουμε ότι το δάσος στην Πάρνηθα πεθαίνει και αυτό είναι γνωστό από μελέτες του 1987 (απόσπασμα). Οπότε πράγματι η πυρκαγιά σε αυτήν την περίπτωση δρα αναγεννητικά (όχι βέβαια ότι πρέπει να δώσουμε και παράσημο στους εμπρηστές).

Τώρα για το αν πρέπει να γίνεται ανδάσωση ή όχι, όλες οι διεθνείς και εγχώριες μελέτες δείχνουν ότι ο καλύτερος δρόμος είναι η φυσική αναγέννηση του δάσους, η οποία με μια μικρή βοήθεια από τον άνθρωπο μπορεί να έχει ξεκινήσει σε περίπου 5 χρόνια (άρθρο Associated Press για μελέτη καθηγητών στο Oregon).

Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η χλωρίδα του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας αποτελείται από 1.100 διαφορετικά είδη και υποείδη (τεράστιος αριθμός αν αναλογιστούμε ότι όλες οι σκανδιναβικές χώρες μαζί έχουν τόσα), εκ των οποίων τα 92 είναι ενδημικά (δηλαδή απαντώνται μόνο στη χώρα μας). Βέβαια τα φυτά που κυριαρχούν είναι δύο, η κεφαλληνιακή ελάτη στα μεγάλα υψόμετρα και η χαλέπιος πεύκη (το γνωστό και ταπεινό πεύκο είναι αυτό) στα μικρότερα. Μελέτες που έχουν γίνει (απόσπασμα) δειχνουν ότι το πεύκο έχει εκπληκτικά μεγάλες δυνατότητες αναγέννησης μετά από φωτιά, λόγω της δομής του κώνου του και της ιδιότητας του να ανοίγει και να εκτοξεύει τους σπόρους όταν έρχεται σε επαφή με μεγάλη θερμότητα.

Ένα, επίσης μεγάλο, πλεονέκτημα της φυσικής αναγέννησης είναι ότι κατά τη διάρκεια της, είναι πολύ πιθανό να μπορέσουν να αναγεννηθούν όλα τα είδη και υποείδη που αποτελούσαν την χλωρίδα του δάσους, αντίθετα με την αναδάσωση όπου ο κίνδυνος κάποια είδη να χαθούν ή να αντικατασταθούν με άλλα άσχετα με το χώρο είναι μεγάλος.

Με λίγα λόγια βρήκαμε την τέλεια λύση για την Πάρνηθα? Αφού πρώτα τονίσω ότι δεν είμαι κανένας ειδικός επί του θέματος (και ούτε έγινα με τη μικρή έρευνα που έκανα) , επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Όποιος έκανε τον κόπο να διαβάσει το άρθρο του Associated Press θα πρόσεξε ότι ένας καθηγητής που πήρε μέρος στην έρευνα στο Oregon λέει: "Όταν ο χρόνος δεν είναι σημαντικός παράγοντας, η φυσική αναγέννηση εμφανίζεται ως μια καλή προσέγγιση για την αναδάσωση".

Το ζήτημα, λοιπόν, είναι ο χρόνος και κυρίως οι επιπτώσεις της καταστροφής στην Πάρνηθα μέσα στο χρόνο για τον άνθρωπο. Ήδη μιλάμε για αύξηση της θερμοκρασίας και για τις πλημμύρες των πρώτων βροχών. Αντέχουν οι κάτοικοι των γύρω περιοχών να περιμένουν 20 χρόνια που θα χρειαστούν για να αναγεννηθεί το δάσος? Οι κάτοικοι της Αττικής, γενικότερα, μπορούν να υπομείνουν τους επερχόμενους καύσωνες?

Όπως προείπα, ειδικός δεν είμαι και λύσεις δεν μπορώ να προτείνω. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι οι επιστήμονες-ερευνητές δασολόγοι θα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να επιταχύνουν την αναγέννηση αυτού του δάσους. Αν η φυσική αναγέννηση είναι μονόδρομος, τότε είμαι σίγουρος ότι θα υπάρχουν μέθοδοι υποβοήθησης αυτής της διαδικάσιας. Αν όχι, τότε αυτό που προέχει είναι η προστασία των ανθρώπων πρωτίστως, και των ζώων δευτερευόντως. Και αυτό δεν το λέω εγώ αλλά επιστήμονες στη δεύτερη ερώτηση εδώ

Σάββατο 23 Ιουνίου 2007

Πνευματικός Πατήρ

Αφορμή παίρνω από το σχόλιο του κου Νίκου Δήμου στο δικό του blog και επειδή δεν θέλω να κάνω κατάχρηση του χώρου του γράφω εδώ εκτενέστερα τις σκέψεις μου.

Βλέπω τον κο Χριστόδουλο πρώτα και πάνω απ' όλα ως ένα τηλεοπτικό πρόσωπο, ιδιαίτερα φωτογενές και αρκετά έως πολύ ικανό στην επικοινωνία. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι κάποιος image maker κρύβεται πίσω απ' αυτήν την εικόνα, οπότε πρέπει να δεχτούμε ότι η επιλογή της προβολής του ως τέτοιου βαρύνει αποκλειστικά τον ίδιο. Στα τόσα χρόνια που είναι αρχιεπίσκοπος δεν θυμάμαι ούτε μια στιγμή δημοσιότητας που να μην ήταν προφανές ότι η παρουσία της κάμερας όριζε τον τρόπο που μιλούσε, τον τόνο της φωνής του, την κάθε του κίνηση. Ακόμα και όταν ιερουργούσε οι κλεφτές ματιές προς την κάμερα ήταν φανερές. Αυτό είναι ίσως και το βαρύτερο "αμάρτημα" του αρχιεπισκόπου. Η εκκοσμίκευση της εκκλησίας και της θρησκείας. Ο πνευματικός πατέρας του τίτλου δυστυχώς δεν μένει εδώ.

Από που απορρέει αυτή η τάση του κου Χριστόδουλου? Από μια μεγαλομανία, άνευ προηγουμένου για ιεράρχη. Ο αρχιεπίσκοπος από την αρχή της θητείας του ως και σήμερα αντιμετωπίζει εαυτόν, και απαιτεί να τον αντιμετωπίζουν, ως αρχηγό κράτους. Το καμουφλάρισμα των συγκεντρώσεων με το όνομα "λαοσύναξη" δεν αλλάζει αυτό που πραγματικά ήταν, πολιτικές συγκεντρώσεις με όλα τα παρελκόμενα. Πλήθος, συνθήματα, πανό και, βεβαίως, ο "χαρισματικός ηγέτης" στο μπαλκόνι να υψώνει το λάβαρο της επανάστασης. Πόσο πιο πολιτική μπορεί να γίνει μια πράξη? Ευτυχώς που ο τότε πρωθυπουργός δεν έκανε πίσω και ο σκοπός, η επιβολή της εκκλησίας ως ισότιμου με την κυβέρνηση πολιτειακού παράγοντα, δεν επετεύχθη.

Για να αναφέρουμε τα υπόλοιπα σφάλματα του μπορεί να χρειαστούν και 30 σελίδες. Από το αρχιεπισκοπικό μέγαρο (σε περιουσία του κράτους και όχι της εκκλησίας), μέχρι το πριμ παραγωγικότητας (από πότε τα μυστήρια της εκκλησίας μπήκαν σε γραμμή παραγωγής?) και από την κόντρα με τον πατριάρχη (δημοσκοπικώς η μάχη αυτή χάθηκε και μάλλον αυτό τον πείραξε περισσότερο, είπαμε πάνω απ' όλα το image), μέχρι την "δεξιά του Κυρίου" (δεν του βγήκε διότι ο αρριβίστας πρωθυπουργός δεν τον χρειαζόταν πλέον) τα σφάλματα που μπορεί κάποιος να του προσάψει είναι δεκάδες.

Τώρα, σε μιά δύσκολη για τον ίδιο στιγμή, η επικοινωνιακή πολιτική του συνεχίζεται. Φρόντισε με μια απλή ανακοίνωση να διαψεύσει όσους τον επισκέφθηκαν και δήλωναν εξερχόμενοι ότι ήταν ευδιάθετος, τονίζοντας το βάρος της ασθένειας του. Εκπληκτική κίνηση που έκανε το σύνολο, σχεδόν, των ΜΜΕ να εξαπολύσει νέους ύμνους για το ήθος του.

Το να ευχηθείς περαστικά σε έναν άνθρωπο που πάσχει από ανίατη ασθένεια, είναι μάλλον άτοπο. Το μόνο που μπορώ να του ευχηθώ είναι για το υπόλοιπο του βίου του να μην βασανισθεί από τις γνωστές παρενέργειες αυτής της ασθένειας, γιατί σε κανέναν άνθρωπο δεν αξίζει τέτοια ταλαιπωρία

Τρίτη 19 Ιουνίου 2007

ΕΛ.ΑΣ. Ελλήνων Βασανιστών Part II

Με λύπη μου είδα σήμερα από το πρωι τα κανάλια να ασχολούνται με το θέμα των βασανιστηρίων με όλους τους λάθος τρόπους, σε σημείο που να προβληματίζομαι για τους λόγους που είχαν να χειριστούν το θέμα έτσι.

Κατ' αρχάς, δόθηκε λόγος στο θύμα της ληστείας που είχαν διαπράξει οι δυο βασανισθέντες, μια κυρία γύρω στα 40, που όπως πληροφορηθήκαμε έχει κάποιο πρόβλημα στο ένα πόδι. Δυστυχώς, δεν κατάλαβα το σκοπό αυτής της μαρτυρίας. Η εν λόγω κυρία πιστοποίησε ότι αυτοί οι δύο ήταν κοινοί εγκληματίες που προσπάθησαν να της αποσπάσουν τη τσάντα. Και λοιπόν? Τι σχέση έχει αυτό με την πράξη του αστυνομικού? Η κυρια δεν ήταν μάρτυρας των βασανιστηρίων, άρα δεν έχει καν λόγο να είναι εκεί και να μιλάει. Μηπως ο κος Παπαδάκης, στην εκπομπή του οποίου εμφανίστηκε η κυρία, θέλει να μας πει ότι υπάρχει δικαιολογία για την πράξη?

Στην ίδια εκπομπή, η ίδια κυρία υπερασπίστηκε τους αστυνομικούς γιατί "της φέρθηκαν καλά" και "στο κάτω κάτω της γραφής θέλουμε αστυνομικούς με laptop?". Ωραιότατα. Αφού η κυρία αυτή ισοσταθμίζει τα δυο γεγονότα, κάτω από τις επιδοκιμασίες του παρουσιαστή, προτείνω να τη χαστουκίσει κάποιος μπροστά σε δυο άλλους που θα γελάνε μαζί της για να δούμε αν προτιμά αυτό ή να της πάρουν το πορτοφόλι.

Το βράδυ στις ειδήσεις, είχαμε εκπληκτικό show από έναν κακεντρεχή και αντιαισθητικό δικηγορο (τον δικηγόρο του αστυνομικού), ο οποίος διέκοπτε συνεχώς τον δικηγόρο των θυμάτων λέγοντας του "τι μιλάς εσύ? οι πελάτες σου είναι ληστές" και τον εκπρόσωπο της αστυνομίας λέγοντας του "τι μιλάς εσύ? κάτσε στο γραφειάκι σου και άσε τους άλλους που βγαίνουν στο δρόμο να μιλάνε".

Κατά τη διάρκεια αυτής της εξαιρετικής παράστασης του δικηγόρου του οποίου το όνομα φρόντισα να ξεχάσω αμέσως, υπήρχε τίτλος κάτω από τα παράθυρα "Τον προκάλεσαν οι δύο ληστές". Αυτά έγιναν στον Alpha (θα μου πείτε οι παρουσιαστές έλεγαν συνεχώς ότι αυτά είναι ανοησίες, αλλά η γραπτή εντύπωση πάντα μένει, έτσι δεν είναι κύριε Γκαίμπελς?).

Εκπληκτική εμφάνιση, όπως συνηθίζει άλλωστε, έκανε και ο-όχι-τόσο-ωραίος Άδωνις (που θα έπρεπε να ονομάζεται Στέντορας, έτσι όπως καλύπτει τα πάντα με τις φωνές του), ο οποίος με μια φράση κατάφερε να εξισώσει την κρατική βία με τη βία 20 ατόμων που δρουν εκτός νόμου. Δυστυχώς, αυτός ο άνθρωπος θα μας εκπροσωπεί στη βουλή σε λίγο καιρό, αν και από χιουμοριστική άποψη αυτό δεν είναι και τόσο κακό.

Κυριακή 17 Ιουνίου 2007

Εθνικισμός, ρατσισμός και λοιπές δυνάμεις

Με αφορμή το σημερινό θέμα της κακοποίησης των δύο νεαρών από την αστυνομία αναδύθηκε πάλι το βρωμερό κεφάλι του ρατσισμού. Ο περισσότερος κόσμος υπέθεσε ότι τα δύο αυτά άτομα είναι Αλβανοί, οπότε άρχισαν και τα αντίστοιχα σχόλια με την κοινή συνισταμένη "καλά τους κάνανε". Μερικές σκέψεις πάνω σ' αυτό.

Έχω την πεποίθηση ότι ο υπερπατριωτισμός δημιουργείται από την έλλειψη εθνικής συνείδησης και γνώσης. Η άγνοια της ιστορίας κάθε λαού οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο ρατσισμό. Και εξηγούμαι.

Η ναζιστική Γερμανία αναζητώντας "ζωτικό χώρο" και οικονομικούς πόρους, εισέβαλε στην Πολωνία και πετσόκοψε τους Εβραίους. Οι Εβραίοι με τη σειρά τους, αναζητώντας τον δικό τους χώρο, εισέβαλαν στην Παλαιστίνη και πετσόκοψαν τους Άραβες. Αντιστοίχως, στην μεταπολεμική Γερμανία μια από τις χειρότερες βρισιές ήταν "ξένος εργάτης", μεγάλο μέρος των οποίων ήταν Έλληνες, οι οποίοι με τη σειρά τους έχουν ως μέγιστη, πλέον, βρισιά το "Αλβανέ", τον ξένο εργάτη, δηλαδή.

Υπάρχει, βεβαίως, και το τρομερό επιχείρημα ότι δεν τα έχουμε με όλους τους ξένους, αλλά μόνο με τους Αλβανούς, οι οποίοι είναι μοχθηροί, πανούργοι και εγκληματίες στο σύνολο τους. Ας το δούμε κι αυτό.

Κατ' αρχάς, ας δεχτούμε ότι κάποιον από εμάς τον έκλεψε ένας Αλβανός, αυτό αυτομάτως κάνει όλους τους Αλβανούς κλέφτες? Εκτός του ότι θυμίζει το γνωστό "ο αστυνομικός είναι όργανο, το μπουζούκι είναι όργανο, άρα ο αστυνομικός είναι μπουζούκι", γιατί αν μας κλέψει ένας Έλληνας δεν γίνονται αυτομάτως όλοι οι Έλληνες κλέφτες?

Το να κρίνουμε έναν λαό από τους πέντε, δέκα, εκατό ή χιλιάδες εγκληματίες που έχει είναι τουλάχιστον γελοίο. Σαφώς η πλειοψηφία των πρώτων μεταναστών που ήρθε στη χώρα μας ήταν συστημένοι κατευθείαν από τις φυλακές, αλλά οι δικοί μας κάτοικοι των φυλακών είναι "μπουμπούκια" και δεν το ήξερα? Γιατί αυτοί οι εγκληματίες να ορίζουν και τον τίμιο εργάτη που προσπαθεί να ζήσει την οικογένεια του, κάτω από αντίξοες συνθήκες, σε μια ξένη χώρα? Και όχι μόνο αυτούς. Γιατί να κρίνω ως κατώτερο μου ή ως εγκληματία τον Ισμαήλ Κανταρέ μόνο και μόνο επειδή είναι Αλβανός?

Έχουμε φτάσει σε τέτοιο σημείο δαιμονοποίησης των Αλβανών που κάποια χρόνια πριν μια κυρία που την είχαν ληστέψει μέσα στο σπίτι της, είχε πει το εξής εκπληκτικό στο δελτίο ειδήσεων: ήταν Αλβανοί, αλλά μίλαγαν ελληνικά όσο καλα μιλάμε κι εμείς για να μην το καταλάβω.

Τέλος, για να γυρίσουμε και στην ιστορική συνείδηση που λέγαμε νωρίτερα, αυτοί οι Έλληνες Αρβανίτες, τι ακριβώς είναι? Αν δε με γελούν τα ελληνικά μου, Αρβανίτης είναι ο εξ Αλβανίας προερχόμενος, όπως Ελλαδίτης είναι ο εξ Ελλάδος προερχόμενος. Κι αν η ετυμολογία δεν μας πείθει, τα αρβανίτικα με τα αλβανικά είναι σχεδόν όμοια γλώσσα. Είναι γνωστό ότι την Μπουμπουλίνα την σκότωσαν επειδή έβρισε λέγοντας "αει κιχου", δηλαδή, άντε πηδήξου στα αλβανικά. Προφανώς η Μπουμπουλίνα, οι Μποτσαραίοι και οι λοιποί Αρβανίτες ήρωες του 21 (μαζί με το μισό στρατό του Κολοκοτρώνη, ο οποίος μιλούσε και ελλληνικά και αρβανίτικα για να μπορεί να συνεννοείται με τους στρατιώτες του) ήταν μοχθηροί εγκληματίες που ήθελαν το κακό της Ελλάδας.

Και μια τελευταία φράση. Η περίφημη μπέσα για την οποία είμαστε τόσο πεήφανοι ως Έλληνες είναι λέξη αλβανική.

Υ.Γ. Όσο για την αντίθετη όψη του νομίσματος και εννοώ όλους αυτούς που λένε ότι ντρέπονται που είναι Έλληνες, έχω να πω ότι το να είσαι ρατσιστής με τον εαυτό σου είναι τουλάχιστον χαζό. Δεν μπορείς να κατηγοριοποιείς όλους τους Έλληνες βάσει ενός ηλίθιου δείγματος. Εμένα προσωπικά, αλλά πιστεύω και τη χώρα μου, δεν μας αντιπροσωπεύει αυτός ο τυχάρπαστος μπάτσος και οι βαρβαρότητες του.

Σάββατο 16 Ιουνίου 2007

ΕΛ.ΑΣ Ελλήνων Βασανιστών

Ένας αστυνομικός βασανίζει και εξευτελίζει δύο κρατούμενους. Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Το βίντεο τα λέει όλα. Το έγκλημα των δύο νεαρών απ' ότι κατάλαβα ήταν ότι έκλεψαν μια τσάντα. Ο ένας είναι Έλληνας και ο άλλος μάλλον Αλβανός.

Το τραγικό είναι ότι το βίντεο μπορεί να είναι αποτρόπαιο, αλλά δεν προκαλεί καμία έκπληξη. Όταν δίνεις εξουσία σε κάθε καρυδιάς καρύδι, χωρίς έλεγχο, αφήνοντας ατιμώρητους όσους διαπράτουν εγκλήματα (γιατί έγκλημα είναι τα βασανιστήρια), τότε τέτοιες εικόνες είναι αναμενόμενες. Πόσες αντίστοιχες τέτοιες σκηνές έχουν μείνει κρυφές δεν θα το μάθουμε ποτέ. Μπορούμε να υποψιαστούμε όμως αν λάβουμε υπόψη μας ότι τα γεγονότα αυτά έλαβαν χώρα ένα χρόνο πριν και κυκλοφορούσαν σαν κοινό μυστικό στις τάξεις της Ελληνικής Αστυνομίας που τώρα, στο σύνολο της, νοιώθει "έκπληξη", "αποτροπιασμό" και "καταδικάζει".

Εκπληκτικό είναι το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της χώρας οργίστηκε και αυτή τη φορά δεν άφησε την οργή του να διαρρεύσει, αλλά βγήκε ευθαρσώς και το είπε. Μεγάλη εξέλιξη.
Βεβαίως, η αξιωματική αντιπολίτευση στηλίτευσε το γεγονός, ξεχνώντας το ξυλοδαρμό τσιγγάνων πριν 10 χρόνια, γεγονός που καταδίκασε τη χώρα μας στο δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιώματων πριν μερικούς μήνες.

Το να κατηγορήσουμε έναν βλάκα αστυνομικό, γιατί περί βλακός πρόκειται, είναι το μόνο εύκολο. Το δύσκολο είναι να επισημάνουμε την ευθύνη αυτών που τον έβαλαν και αυτών που τον διατήρησαν σε αυτή τη θέση. Αυτών που επικρότησαν τον "πατριωτισμό" του και την επαγγελματική του "ευσυνειδησία" και αυτών που του έδωσαν την εξουσία να δρα ασύδοτα (ξεχάσαμε άραγε το "εσείς είστε το κράτος" του πρώην πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη?).

Δυστυχώς, όταν άνθρωποι ανίκανοι να διοικήσουν ένα περίπτερο, διοικούν αστυνομικά τμήματα, υπουργεία και τέλος την ίδια τη χώρα, αυτά είναι πταίσματα μπροστά σε αυτά που πρόκειται να δούμε στο μέλλον.

Για όσους ενδιαφέρονται για περισσότερες πληροφορίες πάνω σε θέματα αστυνομικής ασυδοσίας http://cm.greekhelsinki.gr/index.php?sec=192

Το link, αν θέλετε να δείτε το βίντεο είναι http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=719730#719733

Τρίτη 5 Ιουνίου 2007

Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος


Ένα τραγούδι σε ελεύθερη μετάφραση:

Ω! Έλεος, δείξε έλεος
Τα πράγματα δεν είναι πια όπως ήταν παλιά
Που πήγαν οι γαλάζιοι ουρανοί?
Δηλητήριο είναι ο άνεμος που φυσά από το βορρά, το νότο και την ανατολή

Ω! Έλεος, δείξε έλεος
Τα πράγματα δεν είναι πια όπως ήταν παλιά
Πετρέλαιο πεταμένο στον ωκεανό και
Στις θάλασσες ψάρια γεμάτα υδράργυρο

Ω! Έλεος, δείξε έλεος
Τα πράγματα δεν είναι πια όπως ήταν παλιά
Ραδιενέργεια στη γη και στον ουρανό
Ζώα και πουλιά που ζουν κοντά πεθαίνουν

Ω! Έλεος, δείξε έλεος
Τα πράγματα δεν είναι πια όπως ήταν παλιά
Τι θα γίνει με αυτή την υπερπλήρη γη?
Πόση ακόμα ανθρώπινη κακοποίηση μπορεί να αντέξει?

Είναι τραγικά αστείο ότι από το 1971 που γράφτηκε αυτό το τραγούδι η ανησυχία μας παραμένει η ίδια. Το κακό είναι ότι, αν αυτός ο πλανήτης συνεχίσει να υπάρχει, μετά από 50 χρόνια θα είναι ακόμα επίκαιρο.

Δυστυχώς, αστειότητες σαν αυτή τη σημερινή με τα 10 λεπτά χωρίς ρεύμα δεν πρόκειται να σώσουν την καθημερινή καταστροφή που η Γη δέχεται. Τα στοιχεία της καθημερινής καταστροφής είναι πολλά και υπάρχουν αρκετές οργανώσεις που μπορούν να μας ενημερώσουν.

Αυτά που εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι λίγα, αλλά τουλάχιστον μερικές μικρές κινήσεις μπορούν να γίνουν κι από μας. Ας το σκεφτούμε την επόμενη φορά που θα βρεθούμε στη φύση με μια σακούλα σκουπίδια ή όταν θα έχουμε μια τσάντα γεμάτη ανακυκλώσιμα υλικά.

http://www.wwf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=521&Itemid=71

Δευτέρα 4 Ιουνίου 2007

Ποιά είναι τελικά τα όρια της έκφρασης?

"Θύμα λογοκρισίας έπεσε το βίντεο- έργο τέχνης, που κατασχέθηκε (!) στη διεθνή έκθεση Αrt Αthina προκαλώντας έντονες αντιδράσεις
Μεσημέρι Σαββάτου, δύο παρά τέταρτο. Την ώρα που εκατοντάδες επισκέπτες της (13ης) διεθνούς εικαστικής έκθεσης Αrt Αthina περιηγούνται τα περίπτερα των 71 γκαλερί, αστυνομικοί της Άμεσης Δράσης καταφτάνουν στον χώρο της Ηelexpo για να διερευνήσουν ανώνυμη καταγγελία περί «προσβολής εθνικών συμβόλων». Και φεύγουν με διπλή λεία: το «προσβλητικό» έργο τέχνης (βίντεο) της Εύας Στεφανή και τον γενικό διευθυντή της έκθεσης, Μιχάλη Αργυρού για να δώσει εξηγήσεις, βάσει νόμου του 1931!"

Η είδηση είναι απο τα σημερινα "Νέα", για μια ιστορία όμορφα φτιαγμένη και σκηνοθετημένη από μερικά από τα σκοτεινότερα μυαλά του σύγχρονου κοινωνικού μας βίου.

Ακούγοντας την είδηση, αρχικά σκέφτηκα πως κάποιος ανεγκέφαλος αποφάσισε να το "παίξει μάγκας" πάλι και κουβάλησε την αστυνομία για μια κλασική υπόθεση λογοκρισίας. Μελετώντας λίγο καλύτερα τα δεδομένα, ανακαλύπτουμε ότι πίσω από την καταγγελία βρίσκεται ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός και η προσπάθεια των κυρίων αυτών να εκμεταλευθούν για ακόμα μια φορά τα αγνά ή όχι πατριωτικά αισθήματα κάποιων συνανθρώπων μας. Παρακολουθώντας τα κανάλια, βλέπουμε τον όχι και τόσο ωραίο Άδωνι να περιφέρεται και να ζητάει την λογοκρισία του εν λόγω έργου, με τρόπο αρκετά εύσχημο οφείλω να ομολογήσω.

Αυτός ο κύριος, βέβαια, ξεχνά πως την ελευθερία της έκφρασης της οποίας την κατάργηση ζητά για το έργο αυτό, την επικαλέιται (και ορθώς πρέπει να επισημάνω) κάθε φορά που το βιβλιοπωλείο του γίνεται στόχος αναρχικών. Αν επειδή διαφωνεί αυτός και κάποιοι όμοιοι του με το μήνυμα ενός έργου τέχνης, αισθάνεται ότι έχει το δικαίωμα να το "καταργήσει", αυτομάτως δεν παραχωρεί σε όποιον διαφωνεί με τα βιβλία του το δικαίωμα να τα καίει? Λίγη προσοχή κύριε Γεωργιάδη, διότι μας σέρνετε σε πολύ άσχημα μονοπάτια.

Το συγκεκριμένο έργο τέχνης δεν το είδα και από τις περιγραφές υποψιάζομαι ότι δεν είναι του γούστου μου αν και μπορώ να φανταστώ το μήνυμα. Τα ερωτήματα που τίθενται με όλη αυτήν την ιστορία είναι ουσιαστικά δύο. Πρώτον μέχρι που φτάνουν τα όρια της τέχνης και η έκφραση του κάθε πολίτη και δεύτερον τα εθνικά σύμβολα, εν καιρώ ειρήνης τουλάχιστον, είναι τόσο ιερά που δεν επιτρέπεται να τα αγγίξουμε?

Νομίζω, ότι το πρώτο ερώτημα έχει απαντηθεί εδώ και 200 περίπου χρόνια και η μόνη πολιτισμένη, υποτίθεται, χώρα που το αγνοεί είναι η Ελλάδα (είναι τρομερό, αλλά η ελληνική εκκλησία μέσω του ηγέτη της έχει κατακεραυνώσει δεκάδες φορές το Διαφωτισμό ως υπαίτιο για όλα τα δεινά της κοινωνίας μας).

Το δεύτερο είναι και το πονηρό θεματάκι. Σε μια αμερικάνικη ταινία της σειράς με τον Michael Doughlas της οποίας τον τίτλο δεν θυμάμαι, εμφανίζεται ο Αμερικανός πρόεδρος σε μια δημοσιογραφική ενημέρωση και υπερασπίζεται το δικαίωμα μιας γυναίκας (η οποία τυχαίνει να είναι ερωμένη του) να καίει την αμερικάνικη σημαία, στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης. Πριν από μερικά χρόνια η αμερικανίδα κωμικός Roseanne Barr κατακρεούργησε τον αμερικάνικο εθνικό ύμνο και στις αντιδράσεις του κόσμου απάντησε ότι είναι ο εθνικός της ύμνος και θα τον κάνει ότι θέλει.

Αυτό που με προβλημάτισε είναι ότι σε μια βαθιά πουριτανική χώρα, όπως είναι οι Η.Π.Α., όπου ο πατριωτισμός είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα αυτές οι απόψεις μπορούν και περνάνε και τελικά να γίνονται σεβαστές. Αντίθετα στη χώρα μας αυτό είναι αδιανόητο. Μάλιστα, ο βουλευτής της Ν.Δ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, προφανώς μπερδεύοντας τη Βουλή με το Hollywood, σε μια συζήτηση για τους αναρχικούς και το κάψιμο της σημαίας τόλμησε να αναπράγει την ατάκα του προέδρου στην προαναφερθείσα ταινία και μετά για ένα δεκαήμερο περίπου περιόδευε από κανάλι σε κανάλι ανασκευάζοντας και προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις.

Για μένα δεν τίθεται θέμα. Η σημαία είναι ένα κομμάτι πανί και ο εθνικός ύμνος ένα τραγούδι. Η πραγματική τους αξία βρίσκεται σε αυτό που συμβολίζουν και αν αύριο κάποιος αποφασίσει να κάψει μια σημαία (το πανί) για να διαμαρτυρηθεί επειδή αυτή η χώρα τον πληγώνει, ας το κάνει. Και αυτό το κάψιμο συμβολικό είναι.

Όταν οι Σάντας και Γλέζος κατέβασαν τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη, δεν απελευθέρωσαν την Αθήνα από τους Γερμανούς, κατάφεραν, όμως, ένα πλήγμα στο γόητρο της ναζιστικής Γερμανίας. Η νίκη τους ήταν συμβολική.

Και μια τελευταία σκέψη. Πριν 11 χρόνια κάποιος προσπάθησε να κατεβάσει μια σημαία από τον ιστό της. Ο στρατιώτης που φύλαγε την περιοχή πυροβόλησε και σκότωσε αυτόν τον άνθρωπο. Είχε το δικαίωμα για αυτό το εθνικό του σύμβολο να αφαιρέσει τη ζωή ενός ανθρώπου?

Η σημαία ήταν τουρκική και το όνομα του νεκρού Σολωμός Σολωμού.

Κυριακή 3 Ιουνίου 2007

Γιατί Σίσυφος?

Πρώτα απ' όλα, ας θυμηθούμε ποιος ήταν αυτός ο μυθολογικός ήρωας. Το γενεαλογικό του δέντρο, η οικογενειακή του κατάσταση και τα διάφορα μικροσκανδαλάκια της ζωής του δε με αφορούν και όποιος θέλει μπορεί να ψάξει στις διάφορες εγκυκλοπαίδειες και να βρει ότι πληροφορίες θέλει.

Το σημαντικό με αυτόν τον μύθο είναι το τέλος του. Ο Σίσυφος, σε άλλες περιπτώσεις αναφέρεται ως ενάρετος βασιλιάς και σε άλλες ως πανούργος κλέφτης, ήταν ο εξυπνότερος άνθρωπος στη γη. Με διάφορους τρόπους πάντα κατάφερνε να ξεγελά τους πάντες και να κερδίζει αυτό που θέλει. Κάποια στιγμή πρόδωσε το μυστικό του Δία για το βιασμό της νύμφης Αίγινας και ο Δίας διέταξε να τον αλυσοδέσουν στον Άδη. Αυτός, όμως κατάφερε να αλυσοδέσει τον ίδιο το Θάνατο και να επιστρέψει στη γη.
Όσο καιρό ο Θάνατος ήταν αλυσοδεμένος κανείς δεν μπορούσε να πεθάνει. Ο Άρης ενοχλημένος από το γεγονός ότι οι μάχες δεν είχαν αποτέλεσμα (αφού κανείς δεν πέθαινε) τον ελευθέρωσε και ξαναέστειλε τον Σίσυφο στον Τάρταρο.

Όμως ο πανούργος Σίσυφος δεν έιχε πει ακόμα την τελευταία του λέξη. Διέταξε τη γυναίκα του, Μερώπη, να μην τον τιμήσει με τα ταφικά έθιμα της εποχής και ακολούθως έπεισε την Περσεφόνη να του επιτρέψει να επιστρέψει στη γη ούτως ώστε να τη συνετίσει. Η Περσεφόνη πείστηκε, ο Σίσυφος ανέβηκε στη γη και φυσικά δεν επέστρεψε ποτέ, ώσπου ο Ερμής τον συνέλαβε και τον οδήγησε ξανά στον Τάρταρο όπου του επιβλήθηκε το εξής φοβερό μαρτύριο: Έπρεπε να σπρώχνει έναν τεράστιο βράχο σε μια απόκρυμνη πλαγιά μέχρι την κορυφή, μόνο που μόλις έφτανε εκεί ο βράχος ξανακυλούσε στη ρίζα της πλαγιάς και ο Σίσσυφος ήταν υποχρεωμένος αενάως να κάνει αυτό το μαρτυρικό καθήκον που του είχε επιβληθεί.

Τώρα, γιατί ο Σίσυφος και όχι π.χ. ο Τάνταλος, όπου το μαρτύριο του μοιάζει και πιο βασανιστικό (θυμίζω ότι ήταν καταδικασμένος να στέκεται κάτω από ένα δέντρο με ώριμα φρούτα και πάνω από μια λίμνη με νερό, όποτε άπλωνε το χέρι του να κόψει ένα φρούτο τα κλαδιά σηκώνονταν ψηλά και όποτε έσκυβε να πιεί νερό τα νερά της λίμνης υποχωρούσαν) και "τα μαρτύρια του Ταντάλου" έγιναν και παροιμιώδης φράση.

Κατ' αρχάς γι' αυτόν ακριβώς το λόγο. Ο Τάνταλος έχει συνδεθεί με τον πόνο και τα ανομολόγητα πάθη (ακόμα και στα αγγλικά η λέξη tantalize από τον Τάνταλο προέρχεται).
Επίσης το αδίκημα και των δυο προέρχεται από την αλλαζονεία (ο Τάνταλος μαγείρεψε τον γιο του και τον πρόσφερε ως γεύμα στους θεούς) αλλά ένώ ο Τάνταλος αντλούσε την αλλαζονεία του από την επίγεια δύναμη του, ο Σίσυφος την αντλούσε από την τρομερή εξυπνάδα του, αλλά και από την ακόρεστη δίψα του για ζωή.

Τέλος, ο σημαντικότερος λόγος. Ο Μύθος του Σισύφου μέσα από την ερμηνεία του Albert Camus στο ομώνυμο πόνημα του.
Σε αυτό το δοκίμιο για το παράλογο ο Camus βλέπει τον Σίσυφο ως την προσωποποίηση του παραλογισμού της ανθρώπινης ζωής, αλλά κυρίως τον βλέπει ως τον συνειδητοποιημένο άνθρωπο. Αυτόν που έχει γνώση αυτού του παραλογισμού και παρόλα αυτά συνεχίζει, ως γνήσιος ηρωικός υπαρξιστής να εκπληρώνει μια ποινή "στην οποία ολόκληρη η ύπαρξη του εξαρτάται και ασκείται να ολοκληρώνει ένα αέναο τίποτα". Είναι ο σύγχρονος άνθρωπος που τα "βάσανα της ζωής" του έχουν πια λυγίσει τους ώμους, αλλά συνεχίζει τον καθημερινό του κάματο προς το αβέβαιο (ίσως όχι και τόσο!!!) μέλλον του. Δυστυχώς για μένα δεν μπορώ να ξεπεράσω τον εκπληκτικό τρόπο γραφής και τη λυρική περιγραφικότητα του Camus, οπότε αρκούμαι στο να αντιγράψω τον επίλογο του (τα αποσπάσματ σε κεφαλαία είναι δικές μου υπογραμμίσεις).

"Είναι κατά τη διάρκεια εκείνης της επιστροφής, όταν ο Σίσυφος σταματά για λίγο τον αγώνα του, η στιγμή που με ενδιαφέρει. Ένα πρόσωπο που κοπιάζει έτσι κοντά στις πέτρες είναι ήδη ο ίδιος πέτρα! Τον βλέπω που επιστρέφει κάτω με ένα βαρύ και μετρημένο πια βήμα, πλησιάζοντας προς το βασανιστήριο του που και ο ίδιος δεν εννοεί και δεν γνωρίζει πότε θα τελειώσει. Εκείνη η ώρα που μοιάζει με ανάπαυλα και ανάσα ενώ επιστρέφει βέβαιος πια για την επανάληψη του βασανιστηρίου του είναι η ώρα της ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ. Σε κάθε μια από εκείνες τις στιγμές, όταν αφήνει τα ύψη και επιστρέφει στην Κοιλάδα των Θεών, είναι ανώτερος από τη μοίρα του. ΕΙΝΑΙ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΡΑΧΟ ΤΟΥ. Εάν αυτός ο μύθος είναι τραγικός, αυτό συμβαίνει επειδή ο ήρωάς του γνωρίζει την ματαιότητα της προσπάθειας. Πόσο διαφορετική τροπή θα είχε αυτό το βασανιστήριο αν σε κάθε βήμα και σε κάθε του προσπάθεια τον συντρόφευε η ελπίδα της επιτυχίας; Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ πορεύεται καθημερινά με τους ίδιους στόχους και η μοίρα του δεν είναι λιγότερο παράλογη. Αλλά το τραγικό είναι ότι μόνο σε σπάνιες στιγμές αυτό το συνειδητοποιούμε. Ο Σίσυφος, προλετάριος των θεών, ανίσχυρος κι επαναστατημένος, ήξερε όλη την έκταση της άθλιας ύπαρξής του: είναι εκείνη που σκέφτεται όσο διαρκεί η κατάβασή του. Η σύνεση με την οποία δέχεται το μαρτύριό του συμπληρώνει την ίδια στιγμή τη νίκη του. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΙΡΑ ΠΟΥ ΝΑ ΜΗ ΝΙΚΙΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ...

Ο βράχος κυλά ακόμη. Αφήνω λοιπόν το Σίσυφο στους πρόποδες του βουνού. ΠΑΝΤΑ ΞΑΝΑΒΡΙΣΚΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΟΥ. Ο Σίσυφος όμως συμβολίζει την ανώτερη πίστη που αρνιέται τους θεούς κι ανυψώνει τους βράχους. Κι εκείνος κρίνει πως όλα είναι καλά. Αυτό το σύμπαν το αδέσποτο στο εξής δεν του φαίνεται ούτε άκαρπο, ούτε μάταιο. Ο κάθε κόκκος της πέτρας, η κάθε λάμψη αυτού του γεμάτου νύχτα βουνού πλάθει, μονάχα γι' αυτόν, τη μορφή ενός κόσμου. Ακόμα κι ο ίδιος ο αγώνας προς την κορυφή φτάνει για να γεμίσει την ανθρώπινη καρδιά. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΟΥΜΕ ΤΟ ΣΙΣΥΦΟ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ...''

Αυτές οι λιγοστές γραμμές σε ένα εκπληκτικό βιβλίο που, θα έλεγα, επιβάλλεται να διαβαστεί από κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, όρισαν και ορίζουν τη ζωή μου. Δε λέω ότι είμαι ο Σίσυφος. Προς θεού, τόση αλλαζονεία, ευτυχώς ή δυστυχώς δεν έχω. Αυτό που λέω είναι ότι αν μπορώ να ταυτιστώ με έναν μύθο, αν υπάρχει έστω και μια φιλοσοφική σκέψη που μπορεί να διαπεράσει τη ζωή μου και το είναι μου είναι αυτός ο μύθος και αυτή η σκέψη.


Υ.Γ. Παρεμπιπτόντως, όποιος είχε έστω και για μια στιγμή τάσεις αυτοκτονίας πρέπει οπωσδηποτε να διαβάσει αυτό το βιβλίο. Αν μη τι άλλο σου υπενθυμίζει ότι αν όλα τελειώσουν, τότε σίγουρα δεν θα μπορείς πια να χαμογελάς!!!